medsadowa8

9.4. Rozmieszczenie i przemiana alkoholu w organizmie

W przyrodzie alkohol jest względnie szeroko rozpowszechniony, gdyż występuje jako produkt fermentacji monosacharydów. Również w organizmie człowieka w wyniku przemiany węglowodanowej powstają ślady alkoholu etylowego, jednak osiągnięte w ten sposób jego steżąnie we krwi nie ma praktycznego znaczenia dla oceny nietrzeźwości. Jeśt to tżiw. stężenie fizjologiczne alkoholu, sięgające wartości poniżej ó.0l%o ($01 mg alkoholu/g krwi). Praktycznie uwzględniając ograniczoną dostępnosć_3Halityczną należy przyjąć, iż pojawienie się we krwi alkoholu etylowego o wartości przekraczającej 0,2 mg/g pochodzi ze spożycia.    l''-”¹-' “7 ^ l-ni uU, *\ jk w

—v Alkohol ma dużą zdolność dyfuzji 1 szybko przenika przez barierę błon«£T śluzowych. Po spożyciu cżęść alkoholu resorbuje się już w błgfiłe-iluzowej jamy ustnej, w żołądku ok. 25%o/w początkowym odcinku jelita (70—759$.

Praktycznie inne drogi wchłaniania alkoholu nie mają jsjtotnego znaczenia. Dożylne wstrzyknięcia roztworu alkoholu stosowano wprawdzie w lecznictwie, np. w leczeniu ropni płuc lub w objawach mutyzmu (zaniemówienie), obecnie jednak nie mają one znaczenia. Nie ma również znaczenia dostanie się alkoholu do organizmu drogą wziewną (opary alkoholu), jak i drogą resorpcji przez skórę (wcieranie, okłady).

Alkohol po wchłonięciu z przewodu pokarmowego dostaje się do krwi żyły wrotnej, rozpuszczając się lepiej w osoczu bogatszym w wodę niż w krwinkach. Następnie przemieszcza się drogą krwi ijytyjycAwszystkig tkanki proporcjonalnie do stopnia ich uwodnienia, wykazując tyni samym^v^ydroTiIr^ć7 Do tkanfćT' tłuszczowej przecieka najmniej alkoholu ze względu na bardzo mały współczynnik uwodnienia. Wiekaze-steżema występują w m^qjąc^.A4e<wie^-w tKSr^, k^afb i w płynach znacznie Uwodnionych ti. w płynie. mózgowo-rdzeniowym, gałce ocznej, płynie stawowym. Silne ukrwienie tkanki mózgowej również sprzyja przenikaniu do niej alkoholu. Jeśli przyjmuje się rozpuszczalność alkoholu w krwi pełnej za 1,0 to dla tkanki tłuszczowej wyrażałby się on współczynnikiem 0,1, dla tkanki mózgowej 0,6—0,9, dla wątroby 0,52, dla mięśni 0,8, dla śliny 1,3, dla płynu mózgowo-rdzeniowego 1,2, dla moczu 1,33.

rjLkA \j\°^ ^

9.4.1. Współczynnik rozmieszczenia

Średni współczynnik podziału alkoholu pomiędzy tkankami a krwią najczęściej \ mieści się w granicach 0,5—0,8 w zależności od zawartości wody oraz tkanki tłuszczowej w organizmie. Współczynnik ten nosi nazwę współczynnika rozmieszczenia oznakowanego jako r.

Czas przenikania., alkoholu z przewodu pokarmowego do krwiobiegu jest .. ->~zróżnicowany. Po wypiciu alkoholu na czczo może wynosić 30 minut. W przypadkach szczególnych, np. po resekcji żołądka, resorpcja może tiyć jeszcze szybsza

1    zakończyć się po upływie 15—20 minut. Spożywanie alkoholu po posiłku lub w czasie jego trwania znacznie zwalnia resorpcję, która wówczas może trwać.,

2    godziny, a nawet dłużej. Współczynnik r można obliczyć dopiero po całkowitym wchłonięciu alkoholu z przewodu pokarmowego, co należy zawsze uwzględniać. Jego ocena jest zatem możliwa w fazie eliminacji. Stan równowagi pomiędzy zawartością alkoholu we krwi i w innych tkankach podlega jednak stałym zaburzeniom. Szczególnie w fazie resorpcji nakładają się procesy przenikania

—I    W 0^4 1

|    , I ,,i M

alkoholu l dyfuąjl pomiędzy przewodem pokarmowym, kiwU| i innymi tkankami przy równocześnie przebiegających procesach spalania I wydalania. W fazie eliminacji (poresorpcyjnej) dyfuzja z przewodu pokarmowego Jest już zakończono

9.5. Krzywa alkoholowa

Obrazem odzwierciedlającym toksykokinetykę alkoholu jest tzw. krzywo alkoholowa krwi, tj. graficzne przedstawienie stężenia alkoholu jako funkcji czasu (ryc. 9.1), obejmująca: a) wchłanianie (resorpcję), , ,    •    ...

- b) równowagę stężeń —    ' ćhMji

c) eliminację (fazę poresorpcyjną).

W praktyce można spotkać kilka typów krzywej, najczęściej regularny typ z przedłużoną częścią stężenia maksymalnego (plateau Grehanta) (ryc. 9.2) lub typ

Czas od momertu spożycia alkoholu

Ryc. 9.1. Krzywa alkoholown krwi.    «<—* • •

z ostrym spadkiem dyfuzyjnym w początkowej fazie okresu poresorpcyjnego (szybka konsumpcja większych ilości alkoholu). Należy podkreślić, że we wszyst kicn tych przypadkach chodzi o modele idealne, tj. krzywe wykreślone im podstawie równań matematycznych. Często różnią się one znacznie od przebiegu rzeczywistego kształtowania się stężenia alkoholu, które w zasadzie wykazui.< dużą oscylację (ryc. 9.3).

Ryc. 9.3. Porównanie krzywo) nie czy wista) I Interpolacyjno!.

211)

1

. Lu    ci i r    *    _.