metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym strona� 91

1.    Więcej wiedzy i informacji. Bez względu na zasób wiedzy, jakim dysponuje którakolwiek z osób zajmujących się danym zadaniem, suma informacji posiadanych przez wszystkich członków grupy jest zwykle od jej zasobu większa.

2.    Bardziej różnorodne podejście do problemu. W żaden sposób nic da sic z. góry przewidzieć, które / podejść do złożonego problemu przyniesie pożądane wyniki. Im więcej osób to rozważy, tym większa szansa na znalezienie najlepszego rozwiązania. Pięć czy dziesięć osób wymyśli znacznie większą liczbę rozwiązań niż mogłaby to uczynić jedna.

3.    Większa akceptacja rozwiązań. Decyzja nie będzie skuteczna jeśli ci. którzy mają ją wdrożyć, nic zaakceptują jej i nie zastosują. Kiedy ludzie uczestniczą w rozwiązaniu problemu, to traktują go jako „własny" i są zainteresowani jego powodzeniem.

4.    Lepsze zrozumienie decyzji. Jeśli wykonawcy decyzji uczestniczą w jej podjęciu, zmniejsza się możliwość zniekształcenia informacji.

Według Steinera (Mika, 1984) efektywność decyzji podjętej przez grupę zależy także od typu zadania, jakie ma ona rozwiązywać. Mówiąc ogólnie, grupy mają przewagę nad jednostkami przy rozwiązywaniu zadań tak zwanych dysjunklyw-nych. to znaczy takich, w których wynik zależy od pracy najsprawniejszego członka grupy (np. we wspólnym rozwiązywaniu zadania matematycznego). Oczywiście dzieje sic tak tylko wtedy, gdy jej najzdolniejszy członek potrafi przekonać resztę do swoich racji. Inaczej jest w zadaniach addytywnych. czyli takich, w których wynik zależy od sumy wkładu wszystkich członków grupy (np. w wymagających wspólnego wysiłku fizycznego). Wówczas efekt końcowy zależy oil tego. czy wszyscy członkowie grupy wnoszą odpowiedni wkład pracy. Jeśli tego nic czynią, grupa pracuje mniej efektywnie niż jednostki. Również dla zadań koniunktywnych, w których działanie grupy jest uzależnione od najmniej sprawnego członka zespołu (jak lip. w zesjmle alpinistów), charakterystyczne jest gorsze wykonanie zadania przez grupę niż przez pojedyncze jednostki, ponieważ najsłabszy członek będzie obniżał działanie grupy do swojego poziomu.

Wady grupowego rozwiązywania problemów

Badania nad procesem grupowym rozwiązywania problemów wykryły też cztery jego główne wady (Stoner. Wankel, 1997).

1. Przedwczesne decyzje. Większość grup proponuje pewną liczbę rozwiązań, z których każde uzyskuje jakieś poparcie i spotyka się z jakąś krytyką. Często przyjęte zostaje pierwsze rozwiązanie, które ma większe poparcie, chociaż poparcie to może wynikać raczej ze zręcznej prezentacji niż. obiektywnej jakości. Grupy reagują tak, jak poszczególni ludzie czując się niewygodnie w sytuacji, w której nic ma oczywistego rozwiązania, natychmiast zaczynają go poszukiwać, łatwiej przyjmowane są rozwiązania zgodne /. tradycyjnym sposobem myślenia niż nowatorskie. Gdy już wyszuka się rozwiązanie możliwe do przyjęcia, lepsze rozwiązania, które zostają zaproponowane później, rzadko kiedy są gruntownie rozważane.

2.    Zdominowanie przez jedną osobę. Formalny (lub nieformalny) przywódca może zdominować dyskusję grupową i wywrzeć silny wpływ na jej wynik, chociaż jego umiejętności rozwiązywania problemów mogą być niewielkie. Osoby eks-trawertywne i stanowcze są zazwyczaj aktywniejsze od pozostałych uczestników a tym samym bardziej wpływają na innych. Także członkowie grupy, którzy są bardziej pewni siebie z powodu poprzednich osiągnięć lub dobrych stosunków z lider cm. mają skłonność do zdominowania dyskusji. Często jeden lub więcej uczestników zabiera głos sądząc, że zyskuje uznanie przywódców grupy. Jeśli takich monologów się nic ograniczy, inni popadają w zniechęcenie i „wyłączają się" albo zaczynają robić to samo. Dominacja którejkolwiek strony może stłumić tych w grupie, którzy najlepiej rozwiązują problem.

3.    Sprzeczne rozwiązania wariantowe. Gdy grupa zaczyna zajmować się problemem, na ogół wszyscy są zgodni co do ogólnego celu: znalezienia możliwie najlepszego rozwiązania. Jednak w miarę wysuwania wariantowych rozwiązań poszczególni jej członkowie mogą zacząć bronić własnych propozycji, przyjmując punkt widzenia własnej „wygranej" lub „przegranej” zamiast obiektywnego roz.-ważeiiia zalet każdej z nich. Jeśli ludziom idzie bardziej o wygranie potyczki niż

0    znalezienie najlepszego rozwiązania, nawet najlepsza synteza możliwych rozwiązań może być traktowana jako osobista porażka, zamiast oceny jej rzeczywistej wartości.

4.    Wcześniejsze zaangażowanie. Niektórzy członkowie grupy mogą wcześniej zaangażować się w określone rozwiązanie. Zamiast bezstronnego poszukiwania możliwie najlepszej decyzji, wysuwają argumenty na rzecz swojej propozycji

1    zaniechania rozważań nad innymi rozwiązaniami. Może się to zdarzyć w każdej grupie, ale najczęściej zdarza się w grupach formalnych. Wcześniejsze zaangażowanie może być skutkiem powiązań z osobami spoza grupy, dążenia do rozbudowy własnego „imperium" albo przekonania, że określona decyzja może mieć istotne skutki osobiste. Gdy decyzja zostanie już podjęta, rośnie zaangażowanie grupy wobec niej, nawet jeśli się stwierdzi. /<• była błędna.

Przyczyną wielu błędów w grupowym podejmowaniu decyzji jest tak zwane myślenie grupowe. Pojęcie to zdefiniował Janis (1982) jako taki sposób myślenia, w którym dążenie do zachowania grupowej spójności i solidarności jest ważniejsze

9)