Mikrobiologia1

262 Mikotoksykozy

Na działanie mikotoksyny T-2 wrażliwe są praktycznie wszystkie zwierzęta, w tym również przeżuwacze. U bydła oraz świń stwierdza się zmniejszenie masy ciała, biegunkę, krwawienia w przewodzie pokarmowym i martwicę błon śluzowych, jak również zmiany w węzłach chłonnych, w szpiku kostnym oraz zaburzenia owulacji. W przypadku ciężkich zatruć może dojść do poronień oraz śmierci zwierząt. U drobiu obserwowano uszkodzenia krawędzi dzioba, zmiany w upierzeniu, zmniejszenie liczby znoszonych jaj, zmniejszenie grubości skorupki jaj, zmniejszenie masy ciała oraz wewnętrzne krwotoki i zwiększoną podatność na zakażenia bakteryjne.

Niekorzystny wpływ trichotecenów na organizm człowieka znany jest przede wszystkim z ostrych zatruć spowodowanych spożyciem tych mikotok-syn. Objawami były: bóle brzucha, podrażnienie przełyku, mdłości, wymioty i biegunka, a u dzieci stwierdzono dodatkowo zwiększoną zapadalność na infekcje górnych dróg oddechowych.

1.2.5. Fuinonizyny

Fumonizyny to grupa około 15 mikotoksyn, z których najbardziej znana jest fumonizyna B₍ (FB,), występująca naturalnie w dużo większych stężeniach niż fumonizyny B., oraz B . Fumonizyny dobrze rozpuszczają się w wodzie oraz rozpuszczalnikach polarnych. Mikotoksyny te wytwarzane są przez kilka gatunków z rodzaju Fusańum, na przykład: Fusarium verticillioides, bytujący na kukurydzy Fusarium moniliforme, Fusarium napiforme, Fusarium nygamai, Fusariumproliferatum, a także przez Alternaria alternata. Grzyby te mogą nie wywoływać żadnych objawów choroby na roślinach, jednak w odpowiednich warunkach powodują wystąpienie rdzawego nalotu, zgniliznę nasion, gnicie pędów i zamieranie całych roślin, leli obecność stwierdza się praktycznie we wszystkich próbkach kolb kukurydzy, jednakże nie wszystkie szczepy Fusarium verticillioid.es zdolne są do produkcji fumonizyny, więc obecność samych grzybów nie musi wiązać się z wystąpieniem tego metabolitu.

Fumonizyny zaburzają metabolizm sfingolipidów. Objawy zatruć fumonizy-nami różnią się w zależności od zwierzęcia oraz dawki toksyny. Zatrucia związkami z tej grupy uznawane są za przyczynę choroby określanej jako leukoencefalopatia (leucoenccphalomalacia - LEM) występującej u koni żywionych skażoną paszą. Objawami są: zaburzenia w motoryce, ataksja, paraliż warg i języka beclące wyni kiem zmian martwiczych w substancji białej mózgu. Śmierć następuje na ogół w czasie od kilku do kilkudziesięciu godzin od wystąpienia objawów.

Fumonizyny obecne w paszy mogą być źródłem obrzęków płuc u świń oraz działać hepatotoksycznie. Większe dawki toksyny są przyczyną ciężkich obrzęków płuc oraz zmian martwiczych w miąższu wątroby. Przeżuwacze są mniej podatne na działanie fumonizyn niż zwierzęta monogastryczne, a do skutków działania tych mikotoksyn u przeżuwaczy zalicza się głównie mniejsze przyrosty masy, zmniejszoną produkcję mleka oraz nieznaczne zmiany w miąższu wątroby. Fumonizyna B_: posiada także właściwości kancerogenne i została zaliczona przez Międzynarodową Agencję Badań Nad Rakiem (IARC) do klasy 2B, a więc związków o prawdopodobnym działaniu kancerogennym.

1.2.6. Patulina

Po raz pierwszy patulina została odkryta i wyizolowana z grzybów Peni-cillium patulum (obecnie Penicillium gri.seofu.lvum; fot. 114). Związek ten wykazywał właściwości bakteriobójcze, w związku z czym stosowano go przez pewien czas jako antybiotyk (penifulwina A).

Fotografia 114. Konidiofory Penicillium griseofulmm Źródło: http://botany.natur.cuni.cz/myko/Peng.jpg