186 Pobieranie krwi pępowinowej do banku komórek macierzystych
Położna pobierająca krew pępowinową w celu bankowania komórek macierzystych powinna mieć wiedzę I umiejętności z zakresu:
• znaczenia i roli komórek macierzystych w organizmie ludzkim,
• pobierania krwi pępowinowej przed urodzeniem łożyska,
• pobierania krwi pępowinowej przed urodzeniem łożyska w przypadku porodu mnogiego.
• pobierania krwi pępowinowej po urodzeniu łożyska,
• przygotowania .zestawu pobraniowego' do transportu do laboratorium banku komórek macierzystych.
Położna ponosi odpowiedzialność za właściwe pobranie krwi pępowinowej, zgodnie z przyjętymi procedurami i algorytmem, w szczególności do jej zadań należy:
- przygotowanie pacjentki,
- przygotowanie zestawu pobraniowego (ryc. 11.1),
- pobranie krwi pępowinowej,
- pobranie krwi żylnej matki,
- udokumentowanie pobrania,
- postępowanie ze sprzętem - odpadami medycznymi po pobraniu,
- przygotowanie ^zestawu pobraniowego” do transportu do laboratorium banku komórek macierzystych.
Ryc. 11.1. Zostaw do pobierania krwi pępowinowej (KP). 1 - duży worek do pobierania krwi pępowinowej (zawiera 21 mL płynu konserwującego). 2 - mały worek z płynem konserwującym (zawiera 8 mL płynu konserwującego). 3 - zatyczka plastikowa. 4 - dren doprowadzający, 5 - dolne rozgalęśenie Y. 6 - górne rozgałęzienie Y 7 - dreny czerpalne. 8 - igły do pobierania.
Przygotowanie pacjentki do pobrania krwi pępowinowej polega na:
- założeniu opaski identyfikacyjnej, zawierającej informację dotyczącą konieczności powiadomienia Polskiego Banku Komórek Macierzystych o pobraniu krwi pępowinowej w celu umieszczenia w banku komórek macierzystych,
- poinformowaniu o sposobie wykonania pobrania krwi pępowinowej w celu umieszczenia w banku komórek macierzystych oraz sposobie i miejscu pobrania próbki krwi żylnej pacjentki do strzykawki typu Sarstedt.
Przygotowanie zestawu do pobrania krwi pępowinowej:
- sprawdzenie kompletności zestawu (zewnętrzne pudełko kartonowe, pudełko styropianowe, 4 torebki z substancją stabilizującą temperaturę, elektroniczny rejestrator temperatury, jałowe rękawiczki, maseczka chirurgiczna, jałowy podkład jednorazowy, zestaw do pobierania/zaciski do drenów, strzykawka Sarstedt, stanowiąca po pobraniu próbki krwi probówkę, igła do strzykawki, koperta bąbelkowa, instrukcja pobierania krwi pępowinowej, instrukcja przygotowania zestawu do transportu, samoprzylepna etykieta z kodem numerycznym do naklejenia na worek pobraniowy, protokół pobrania krwi pępowinowej),
- sprawdzenie sterylności poszczególnych elementów zestawu (worek pobraniowy, zaciski do drenów, igła do strzykawki, jałowy podkład jednorazowy, rękawice) - data ważności, ewentualne uszkodzenia,
- przygotowanie bezpośredniego zestawu pobraniowego:
• w jałowym podkładzie worek pobraniowy, zaciski do drenów, jałowe gaziki,
• jałowe rękawiczki,
• środek do dezynfekcji miejsca wkłucia do naczynia pępowinowego,
- przygotowanie samoprzylepnej etykiety z kodem numerycznym (do naklejenia na duży worek do pobierania krwi) - wpisanie daty pobrania, nazwy szpitala i nazwiska osoby pobierającej,
- przygotowanie i prawidłowe wypełnienie protokołu pobrania krwi pępowinowej, przygotowanie „zestawu pobraniowego” do transportu do laboratorium banku komórek macierzystych - sprawdzenie, czy worek pobraniowy jest szczelnie zamknięty, a na nim znajduje się przyklejona i prawidłowo wypełniona etykieta z kodem numerycznym.
Zestaw do pobrania krwi pępowinowej położna powinna przygotować tuż przed rozpoczęciem II okresu porodu, a bezpośrednio po przekazaniu noworodka matce należy przygotować zestaw do pobrania krwi pępowinowej.
Istotne jest to, że jeżeli nie uda się pobrać krwi z tętnicy pępowinowej, należy pobrać krew z żyły pępowinowej i odwrotnie. Powinno się unikać wykonywania kilku nakłuć, ponieważ zwiększa to ryzyko zakażenia krwi. Worek z płynem konserwującym zawsze powinien znajdować się niżej, aby zapobiec procesowi krzepnięcia. Na worku należy nakleić podpisaną etykietę z kodem numerycznym. Z krwią pępowinową powinna być dostarczona również próbka krwi matki w celu wykonania badań w kierunku zakażeń wirusologicznych i bakteriologicznych.