216 7. Zasady obliczeń wytrzymałościowych śrub
= Pir +
Qc Q*
k{d) -dj)
+
32 Mg ^ __
3 Pdop-
zDs
Przedstawiony rozkład nacisków będzie występował tylko wtedy, gdy APm.x ^ Psr- W innym bowiem przypadku po stronie włókien rozciąganych (na skutek zginania) nie będzie docisku (pmln — pir— ApmsJ£ ^ 0). Najkorzystniejszy rozkład nacisków istnieje wtedy, gdy pmin — płr— — Apm,x — 0, to znaczy, gdy
Qc - Q, 32 Mg
Pmin
4
r.Dt
0.
(b)
Dodając stronami wyrażenie (a) i (b) otrzymujemy
„ Qc - Qs
czyli
^ Pdop,
Qc Q,
Pdop
TC , ;
-J W
Stąd też na podstawie (a) mamy
32 Mg
r.Dt
Pdop
(C)
Przyjmujemy na słupki stal węglową St3, dla której R„ = 240 MPa, Rm — 400 MPa, Zrc =130 MPa oraz współczynnik bezpieczeństwa Xt — 2,5
Re 240
i zakładamy dopuszczalne naciski pdop — kr=-
2,5
96 MPa.
Obliczymy średnice słupka ze wzoru (c)
Ds>.
V
64 Mg
36180
^ Pdop
96
19,73 mm.
Przyjmujemy Ds = 23 mm. Z nierówności
Qc Qi
Pdop
2
przyjmujemy granicznie
i podstawiamy do warunku wytrzymałości na rozciąganie śruby
Jeśli założymy średnicę otworu przelotowego w płycie d0 równą średnicy gwintu d oraz średnicę rdzenia gwintu dx = 0,85d, to po przekształceniu otrzymamy
*•96 . Jt-0,8225
---1--’----
7500+ 233,96
O
= 17,26 mm.
Przyjmujemy średnicę gładkiej części słupka w miejscu osadzenia d — 18 mm (na długości l = 20 mim) oraz gwint M18 (średnica rdzenia di — 15,294 mm, średnica podziałowa d2 — 16,376 mm). Przyjmujemy ponadto grubość płyty Zp równą średnicy zewnętrznej słupka Ds = 23 mm oraz przewidujemy w złączu podkładkę 18,3 PN-77/M-82008 o grubości g = 4 mm i średnicy zewnętrznej Dz — 27,5 mm.
Graniczna wartość siły rozciągającej słupek Qc jest równa
Dla określenia siły zacisku wstępnego Qw należy obliczyć sztywności słupka Cs, płyty Cpl oraz podkładki Cp2. Sztywność słupka wyznaczymy ze wzoru (7.61)
= 1878000 —
N
mm
gdzie Es — 210000 MPa jest modułem sprężystości stali, l\ = lp+g—l = = 23 + 4—20 = 7 mm — długością nagwintowanej (rozciąganej) części słupka.
Sztywność płyty obliczymy wg wzoru (7.74)