216 7. Zasady obliczeń wytrzymałościowych śrub
Pmax Pśr HApn,ax
32 M9 ^ .
■S ^ Pciop-
4
Przedstawiony rozkład nacisków będzie występował tylko wtedy, gdy Apmax ^ P*r- W innym bowiem przypadku po stronie włókien rozciąganych (na skutek zginania) nie będzie docisku (pmiJ1 = Pśr~ Apmax <0). Najkorzystniejszy rozkład nacisków istnieje wtedy, gdy pmin = p<r— —Apmax = 0, to znaczy, gdy
Pmin
Qc Qt 4
32 Mg
TC Dl
(b)
Dodając stronami wyrażenie (a) i (b) otrzymujemy
o Qc Q»
2 ^ Pdopi
(D* - dl)
4
czyli
Q c Q« ^ Pdop
4
Stąd też na podstawie (a) mamy
Pdop
2
Przyjmujemy na słupki stal węglową St3, dla której RL, = 240 MPa, Rm = 400 MPa, Zrc =130 MPa oraz współczynnik bezpieczeństwa Xt = 2,5
i zakładamy dopuszczalne naciski pdop = kT = -^ = — = 96 MPa.
Xe 2,5
Obliczymy średnice słupka ze wzoru (c)
64 Mg
^ Pdop
64-36180
rc-96
= 19,73
mm.
Przyjmujemy Ds = 23 mm. Z nierówności
Qc Q*
Pdop
2
przyjmujemy granicznie
Qc — Q* -f- — (Di
Pdop
2~
i podstawiajmy do warunku wytrzymałości na rozciąganie śruby
4
dl)-
Pdop
2
Jeśli założymy średnicę otworu przelotowego w płycie d0 równą średnicy gwintu d oraz średnicę rdzenia gwintu dŁ = 0,85d, to po przekształceniu otrzymamy
d>
1
Qs
JC 2
— Ds Pdop
z-0,85"
-kr
^Pdop
8
= 17,26 mm.
Przyjmujemy średnicę gładkiej części słupka w miejscu osadzenia d = 18 mm (na długości l = 20 mm) oraz gwint M18 (średnica rdzenia di — 15,294 mm, średnica podziałowa d2 = 16,376 mm). Przyjmujemy ponadto grubość płyty lP równą średnicy zewnętrznej słupka Ds = 23 mm oraz przewidujemy w złączu podkładkę 18,3 PN-77/M-82008 o grubości g — 4 mm i średnicy zewnętrznej Dz = 27,5 ram.
Graniczna wartość siły rozciągającej słupek Qc jest równa
Qc = ^-dlkr = 1-’2942 • 96 = 17600 N.
4 4
Dla określenia siły zacisku wstępnego Qw należy obliczyć sztywności słupka CS) płyty Cpl oraz podkładki Cp2. Sztywność słupka wyznaczymy ze wzoru (7.61)
rc-210000
= 1,878
= 1878000 ------
mm
16,3762
MN mm ’
gdzie Es — 210000 MPa jest modułem sprężystości stali, l\ = lp+g — l = = 23 + 4—20 = 7 mm — długością nagwintowanej (rozciąganej) części słupka.
Sztywność płyty obliczymy wg wzoru (7.74)