Zapamiętaj:
W zaburzeniach stanu zdrowia (choroba) może pojawić się niezdolność do sprawowania niezbędnej (wymaganej) opieki nad samym sobą (samoopieka).
Rola pielęgniarki:
- pomaganie ludziom w ich usamodzielnianiu (na rzecz dbania o własne dobre zdrowie),
- pomaganie w podejmowaniu jak najbardziej trafnych decyzji (przy respektowaniu prawa człowieka do decydowania o sobie samym, w tym o sprawach własnego zdrowia i życia).
Dodatkowe wyjaśnienia. Pomoc może mieć różny charakter:
• zachęcająco-cdukacyjny (lub inaczej zachęcająco-wspomagający),
• częściowo wyrównujący braki w samoopiecc (częściowo kompensacyjny),
• całkowicie kompensacyjny (tzw. wyrównawczy; identyfikowany z pełną opieką nad pacjentem leżącym).
Uwaga. Nietrudno zorientować się (i jest to zgodne z założeniami D. Orcm), że:
• pielęgniarka włączy się do opieki nad pacjentem dopiero wówczas, gdy stwierdzi deficyt samoopicki.
Występuje on wówczas, gdy:
• jednostka (w stopniu pełnym lub częściowym) nie jest w stanie opiekować się sama sobą, czyli nie jest w stanie zaspokajać swoich potrzeb (uniwersalnych — wspólnych dla wszystkich ludzi; rozwojowych — występujących w określonych okresach życia; w zaburzeniach stanu zdrowia — czyli związanych z chorobą) (Torres, 1986).
1. Postarai się wyjaśnić, w jaki sposób medycyna rzutowała na rozwój pielęgniarstwa.
2. Jaki wpływ na rozwój pielęgniarstwa miały takie nauki, jak psychologia i socjologia?
3. Czym charakteryzuje się holistyczne podejście w medycynie i pielęgniarstwie?
4 Co jest istotą (treścią) pielęgniarstwa?
5. Jakie prawdy zawarte są w misji pielęgniarstwa?
6. Co rozumiesz pod pojęciem filozofia pielęgniarstwa?
7. Jakie są zasadnicze różnice pomiędzy strukturą pojęciową a modelem?
8. Scharakteryzuj, czym jest teona pielęgniarstwa.
9. Wymieć (przynajmniej 3) założenia wspólne dla wszystkich teorii pielęgniarstwa.
10. Omów zasadnicze różnice pomiędzy teorią V. Henderson a D. Orem
11. Określ podstawowe założenia teoretyczne F. Nightingale.
1. Zaobserwuj w placówce ochrony zdrowia, jaki model opieki (leczenia i pielęgnowania) przeważa: biologiczny czy humanistyczny.
2. Dokonaj przeglądu prasy pielęgniarskiej (np Pielęgniarstwo 2000, Pielęgniarka i Położna, Magazyn Pielęgniarki i Położnej), np dwóch ostatnich roczników, pod kątem opracowań na temat holizmu i holistycznego podejścia do podmiotu opieki. Podziel się swoimi spostrzeżeniami (bez względu na to. czy będą pozytywne czy negatywne) z wybranym przez Ciebie nauczycielem zawodu.
3. Zapytaj kilka (6-8) pielęgniarek dyplomowanych (dowolnie lub losowo wybranych), co wg nich miało najistotniejszy wptyw na rozwój pielęgniarstwa, jaki dokonał się w ciągu ostatnich 30 lat w Polsce. Zanotuj ich opinie, a następnie postaraj się je usystematyzować, zestawiając podobne odpowiedzi. Sprawdź, na ile są one zbieżne z tym, co zostało ukazane w treściach tego rozdziału.
4. Czy w placówkach, w których odbywałaś praktyki, zauważyłaś spisane, udokumentowane i udostępnione prawdy określające misję, jaką mają one do spełnienia?
5. Czy dostrzegasz różnicę pomiędzy misją placówki (organizacji) a misją pielęgniarstwa? Jeśli tak, to przedstaw (zwięźle na piśmie), na czym ona polega Wykorzystaj zdobytą wiedzę w odpowiednim momencie procesu kształcenia się i podziel się nią z innymi studentami (np. na zajęciach teoretycznych) i(lub) pielęgniarkami (np. na praktykach).
6. Korzystając z tego, że odbywasz zajęcia w uczelni (szkole wyższej), szpitalach i innych placówkach ochrony zdrowia zapoznaj się dokładnie z misją: Twojej szkoły i wybranej placówki ochrony zdrowia. Dokonaj porównania treści biorąc pod uwagę dwie zmienne:
a. Główna orientacja misji (szkolą, placówka) — czyli to, na co głównie stawia się w każdej z nich, jakie wartości prezentują.
b. Zasadnicze różnice, czyli co powoduje, ze różnią się one od siebie.
Zastanów się nad tym, jak możesz wykorzystać wiedzę zdobytą (w trakcie rozwiązywania zadania) i w jaki sposób możesz ją upowszechnić.
7. Zastanów się nad znaczeniem pojęcia .filozofia życia', a następnie wymień i udokumentuj (wyłącznie dla własnych celów) najistotniejsze prawdy zakodowane w Twojej własnej filozofii życia. Jak sądzisz, co zadecydowało o tym, że przyjęłaś taką właśnie filozofię?
8 Obserwuj w ciągu 2-3 dni wspólnych zajęć teoretycznych i(lub) praktycznych 4 koleżanki lub kolegów, z którymi studiujesz pielęgniarstwo Opierając się na wyniku obserwacji, postaraj się scharakteryzować filozofię życia, jaką prezentują. Odpowiedz na pytanie:
a. Czy jest coś. co w zasadniczy sposób różni Twoią filozofię od obserwowanej i rozpoznanej u koleżanek i kolegów?
b. Czy jest coś. co różni podejście do życia (.filozofię") prezentowane przez koleżanki i manifestowane przez kolegów?
Podziel się swoimi spostrzeżeniami z rodzicami lub innymi bliskimi Ci osobami. Rozważ możliwość przeprowadzenia w przyszłości badan nad tym zagadnieniem.
9. Postaraj się odpowiedzieć na pytanie: dlaczego rodzime pielęgniarstwo nie może .pochwalić' się żadną własną teorią pielęgniarstwa? Zanotuj swoją odpowiedź, a następnie postaraj się uzyskać opinie na ten temat od jednej wybranej przez Ciebie pielęgniarki i jednego nauczyciela. Zapisz wyniki tego zadania tak. aby były one czytelne i aby łatwo było wyciągnąć wnioski końcowe. Przedstaw propozycje upowszechnienia wyników.
19