Obraz4 (40)

Siła tako cecha sprawności fizycznej

Ocena możliwości siłowych poszczególnych zespołów mięśniowych

Nie jest możliwe dokonanie bezpośredniego pomiaru siły rozwijanej przez pojedynczy mięsień in vivo. Efekt działania mięśni można oceniać sumarycznie dla całych grup mięśni. Wiadomo, że wszystkie ^iokmepTajx££n£jy^slsęująre_w^|gaj2ęie^^^    Przyczyny

ruchu obrotowego jest moment siły rozwijanej względem osi obrotu. Zatem sumarycznym efektem działania mięśni obsługujących dany staw jest wypadkowy jnnm^pt sił mięśniowych rozwi janych względem osi stawu. Warto przypomnieć, że moment siły jest iloczynem siły i ramienia działania tej siły. Ramieniem działania siły mięśniowej nazywamy odległość linii działania siły od osi obrotu w stawie. W warunkach izometrycznych (czyli podczas napięcia mięśni bez wykonywania ruchu) mamy do czynienia z równoważeniem wypadkowego momentu sił mięśniowych przez moment sił zewnętrznych:

XF_irj = F,iv    (ł)

O ile poszczególne wartości F, i r, pozostają nieznane, o tyle wartość siły zewnętrznej F_z oraz ramienia jej działania r_z można zmierzyć. Wynika stad prosty wniosek, że miarą możliwości siłowych zespołu mięśniowego jest maksymalny moment siły zmierzony w warunkach statyki. Przyjęto, że jednolitym, ilościowym wskaźnikiem siły jako cechy sprawności fizycznej jest suma maksymalnych momentów sił mięśniowych zmierzonych w warunkach statyki dla:

prostowników i zginaczy stawów łokciowego, ramiennego, kolanowego i biodrowego dla prawej strony ciała oraz prostowników i zginaczy tułowia.

Warunki pomiaru maksymalnych momentów sił mięśniowych w warunkach statyki

Oczywiście pomiary momentów sił mięśniowych, aby dały poprawne wyniki, muszą zostać wykonane w standardowych warunkach, przy przestrzeganiu ściśle ustalonych zasad.

Po pierwsze pozycje pomiarowe muszą być wygodne, a badane segmenty ciała właściwie ustabilizowane. Chodzi o wyizolowanie podczas pomiaru tylko tych grup mięśniowych, których działanie badamy. Do stabilizacji najczęściej używa się specjalnych pasów i wałków. Najkorzystniejsze jest jednak zastosowanie takiej pozycji ciała, w której badane segmenty same się stabilizują.    _

Po drugie, skoro siła maksymalna mięśnia zależna jest od jego długości, a długość ta zmienia się wraź z katem [ stawowym, należy więc dokonywać pomiaru dla takiego kąta, dla którego uzyskana wartość momentu będzie maktymaTna. Z doświadczenia wynika, że zarówno z uwagi na ten warunek, jak i łatwość ustalenia pozycji pomiarowej, wartość kąta stawowego powinna wynosić 90° (tylko dla stawu ramiennego 45°).

Podczas pomiaru badany powinien mieć zapewniony odpowiedni czas na rozwinięcie maksymalnego momentu. Zwykle wystarcza około trzecio czterech sekund Warto przy tym dodać, że pomiary' powinny odbywać się w atmosferze skupienia, ponieważ zaangażowanie badanego jest warunkiem koniecznym wykonania

4