2.3. Choroba a sprawność fizyczna dziecka
Charakterystyczną cechą osób chorych są częste skargi na przygnębiające uczucie rozbicia, bezsilności, apatii, utraty woli nawet bez wysiłku fizycznego czy umysłowego. Zmęczenie może przybierać formę psychiczną lub fizyczną. Badania dowodzą, że zapewnienie osobom chorym aktywności mchowej, odpowiednio dawkowanej i dostosowanej do schorzenia i jego stopnia rozwoju, ma wpływ na ustępowanie częściowe lub całkowite takich zaburzeń jak: apatia, męczliwość, zaburzenia snu, termoregulacja. Pozwala także na pełnienie zwykłych ról społecznych, co stanowi istotę socjo-psycholo-gicznego funkcjonowania pacjenta w zakładzie leczniczym oraz na walkę z własną samotnością.
3. Praca rewalidacyjna z dzieckiem chorym
Naczelnym zadaniem pracy rewalidacyjnej jest przywrócenie sprawności uszkodzonych organów osoby chorej lub usprawnienie ich funkcji, przygotowanie do samodzielnego radzenia sobie w życiu codziennym, do korzystania z różnych fonu kształcenia, do wykonywania pracy itp. Można powiedzieć więc, że celem rewalidacji jest integracja osób dotkniętych chorobą ze społeczeństwem.
Na osoby chore oddziałujemy w trzech płaszczyznach:
• fizycznej (usprawnienie),
• psychicznej (psychoterapia),
• społecznej (przygotowanie do życia w różnych grupach społecznych: rodzinie, szkole, zakładzie pracy itp.)1.
Postępowanie rewalidacyjne powinno przebiegać zgodnie
z następującymi zasadami:
1. Poznanie każdej jednostki i warunków jej rozwoju, historii jej życia, charakteru, stopnia kalectwa oraz związanych z tym czynników biologicznych.
2. Uwzględnienie w metodzie pracy typu układu nerwowego.
3. Zorientowanie się w zahamowanych przez chorobę potrzebach dziecka chorego.
4. Zorientowanie się w charakterze oddziaływania środowiska na dziecko chore.
5. Uwzględnienie czynników podnoszących próg tolerancj i na frustracją.
6. Zastosowanie warunków kształtujących nowe motywacje.
7. Dostosowanie pracy do sił i możliwości jednostki.
8. Stosowanie metod kompensacyjnych, korygujących, usprawniających i dynamizujących2.
W pracy z osobami chorymi musimy także kierować się takimi zasadami jak: się akceptacja jego osoby i jego choroby, pomocniczości, indywidualizacji, terapii pedagogicznej, współpracy z rodziną. Szczególnego znaczenia nabierają te zasady w pracy z dzieckiem chorym, ponieważ każde inaczej reaguje na swojąchorobę i ma mniejsze lub większe wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół i znajomych. Dlatego całokształt pracy pedagogicznej z dzieckiem chorym często określa się mianem „terapia wychowawcza”. Obejmuje ona następujące założenia:
1. Wszelkie działania pedagogiczne muszą być dostosowane do sytuacji dziecka, a więc do jego osłabionych sił biologicznych i zmniejszonej wydajności psychicznej.
2. Podstawową potrzebą dziecka chorego jest powrót do zdrowia, stąd praca wychowawcza musi być dostosowana do programu terapii medycznej i wskazań lekarzy.
3. Działania wychowawcze powinny uwzględniać możliwość pracy dziecka w różnych okresach jego choroby.
4. Treść, metody i zakres programu nauczania powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb dziecka3.
21
22
205
A. Hulek, Pedagogika rewalidacyjna..., op. cit., s. 12.
M. Grzegorzewska, Pedagogika specjalna..., op. cit., s. 92-93.
O. Lipkowski, Pedagogika specjalna..., op. cit., s. 117.