Obraz0 (33)

miano przeważnego stanu Lechów; z tego wynikło, że w owym czasie powtarzano, iż między Odrą i Wisłą ludy sławiaóskie składały szczególny szczep Lachów, Lechów, Lechitów. A że rodzina panująca była z Polan, więc tak jak Ruś od ruskiej przewodzącej rodziny Ruri-ka Rusią nazwano, tak państwo lechickie, Polski nazwę otrzymało.

Cokolwiek się powiedziało o zanikłej przeszłości kmiecej, o podupadaniu stanu i obywatelstwa kmiecego, wydać by się mogło domniemaniem mało zasad mającym, niepewnym, urojonym, gdyby z kolei nie nadbiegły zdarzenia jasne, z baczności pisarzy nowszych uchodzące, jakkolwiek dla narodu ważne, bo jego żywotne siły przeobrażające; a w tych zdarzeniach wszystko co się powiedziało, jeszcze raz i jeszcze raz, w wewnętrznych państwa polskiego wstrząśnieniach, ponawia się i powtarzanym sposobem bieg rzeczy odsłania.

Feudalne skażenie słowiańskiego bytu

RYSZARD BERWIŃSKI /1819—1879

Skąd złe przyszło do Polski?...

[Fragmenty]

Polska, pośrodkując między Azją a Europą, staczała i sta- 275 cza dziś jeszcze dwie walki potężne. Zasłania cywilizacją Europy od napływu dziczy azjatyckiej, a z drugiej strony ściera się bez wypoczynku z pierwiastkiem szczepu germańskiego i zasłania od jego przewagi Słowiańszczyznę. Rosja, ochrzczona przez Kościół grecki, połączyła swe losy ze Wschodem. Polska, przyjąwszy chrzest od Rzymu, zawiązała stosunki -z Europą. A przeto walka Polski ze Wschodem (Rosją) fizyczna — z Europą moralna. Czy obydwie z jednakim prowadzone szczęściem?... Chrobry nad Bugiem bił Rusinów i szczerbił bramę w Kijowie, a z drugiej strony sojusze zawierał z Ottonem i księży z Rzymu sprowadzał. Toteż Polska odparła zbrojne napady Wschodu, a gościnnie przyjęła cywilizacją zachodniej Europy, która rodzime, plemienne siły i związki wykrzywiała i mitrężyła. [...]

Prawda!... Polska, nie zwyciężona bronią ani Tatarów, ani Rosji, zepsuciem wewnętrznym upadła. [...] Lelewel dowodzi w Uwagach do Mateusza herbu Cholewa ^ł, że się ono wdzierało do nas z Niemiec, to samo