Obraz 1

XXIII. System prezydencki

■. 254. Systemem, który w najpełniejszy sposób realizuje zasady (rójpodziału władz, jest system prezydencki wykształcony pNlunach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Władza wykonu w cza jest tu skupiona w rękach prezydenta i odpowiedzialnych Itizcd nim urzędników (sekretarzy: stanu, który jest odpowiedni-U'm ministra spraw zagranicznych, obrony, skarbu itd.). Urzędników tych powołuje, za zgodą i radą Senatu, prezydent. W podobny sposób prezydent mianuje ambasadorów, a także sędziów Sądu Najwyższego, przy czym sędziowie ci nie są odwoływalni. Sekre-Ilirze nie stanowią ciała kolegialnego - rządu, lecz są współpracownikami prezydenta, pełniącego jednocześnie funkcję głowy państwa i szefa władzy wykonawczej (administracji). Prezydent, wybierany w wyborach powszechnych, jest niezależny od władzy ustawodawczej, Kongresu, nie może być przezeń odwołany. Nieznany jest tu zatem mechanizm odpowiedzialności politycznej (parlamentarnej) członków naczelnego organu władzy wykonawczej. Prezydent i inni wysocy funkcjonariusze władzy wykonawczej odpowiadają natomiast w drodze impeachmentu, to jest oskarżenia o naruszenie konstytucji i ustaw. Impeachment wywodzi się z dawnej tradycji angielskiej, polegającej na tym, że parlament mógł oskarżyć i skazać ministra za działania niezgodne z prawem; dał podstawy dla ukształtowania w Anglii odpowiedzialności parlamentarnej. Wraz z ukształtowaniem się zasad owej odpowiedzialności w praktyce zaniechano w tym kraju korzystania z instytucji impeachmentu. Natomiast w dziejach USA zdarzały się przypadki stosowania jej lub zagrożenia jej użyciem. Jako organ oskarżający występuje tu Izba Reprezentantów, jako organ sądzący - Senat. W XX wieku najbardziej głośne były sprawy