Obraz8 (19)

ftowej, albo wytwarza się go pr««« izomeryi-cjó n-butanu.

Izomeryzacją,

l,-CM,-CM,-CM, —    '

CH₃=CH, • CMj-^H-CH, CM,

izobutan

etylen

izobutan

propylen

Z’

CM,—CH—CM,

CH,=CM—CH,—CM.

izobutan

n-buten-1

CH,

CH.-CM“CH_:

izobutan

izobutan

CH.

podwyższających jaj stabilność Btonowana jest jako składnik wysokooktanowych benzyn samochodowych. Sałata taj benzyny Jest doić wyaoka łioiba oktanowa, wynosiaea 80-90.

Właściwości benzyny oligomerytacyjnej można poprawie w procesie uwodornienia, przez wyelisiinowanie z cząsteczek więzart podwOjnyoh - np. w wyniku uwodornienia izooktenu (powstałego przez dimaryzaojf izobutenu)i

f. ii    p** f*»    • '• jffe

CM,-C-CM,-C=CM, • H,    * CH,-C-CM,-CH-CH, i    j.

CH,    CM,    f;

powstaje 2,2,4-trimetylopentan (izooktan). Tak uszlachetniona benzyna ma bardzo wysoka liczbę oktanowa oraz dobra stabilność i stanowi cenny składnik benzyny lotniczej.

•    •    f

J.J.4-S. Katalityczne alkilowanie Izobutanu gazowymi olctlnaml

Nazwa alkilowanie w przemyśle petrochemicznym określa sig metoda produkcji wysokiej jakości benzyny silnikowej z gazów rafine- | ryjnyeh. Nazwę ta w technologii organicznej określa się równie2 jeden z ¹ procesów jednostkowych, który polega na wprowadzeniu grupy alkilowej do cza*teczki związku organicznego - omówiony w rozdziale 5.

Proces alkilowania realizowany w przemyśle naftowym związany jest z produkcja frakcji o szerokim zakresie temperatur wrzenia nazywanej | alkilatem. Alkilet, składający sig prawie wyłącznie z | węglowodorów izoparaflnowych, stanowi paliwo silnikowe najwyższej jakości.

Do otrzymywania ąlkilatów konieczne sg dwa rodzaje wgglowodorówi

-    gazowe węglowodory nienasycone występujgcę jako czynniki alkilojęces etylen, propylen, buteny i izobutcn,

-    gazowy węglowodór nasycony o budowie rozgałęzionej - izobutan,

ktOry poddaje się alkilowaniu wymienionymi uprzednio czynnikami (izopen-tan nie wymaga alkilowania, gdyi sam stanowi cenne paliwo wysokooktanowi    •* . *y -lit**    ... "

Surowcem do produkcji alkilatów sę węglowodory zawarte w gazach rafineryjnych. Alkilowanie rozwinęło się na azerokę skalę po wprowadzeniu do fabryk przerabiajęcych ropę naftowę procesu krakowania katalitycznego. Olstego też w rafineriach ropy naftowej majęcych instalacje krakowania katalitycznego zazwyczaj pracuję również instalacje do katalitycznego alkilowania.

Gezy pochodzęce z krakowania zawieraję znaczne_ilości oiefin oraz izobutanu (por. tab. 46). Jednak gazy te zazwyczaj zawiera ję zbyt mało izobutanu w stosunku do występu jęcych w nim oiefin. Dlatego też dodatkowe wzbogaca się je w izobutan, który pochodzi albo z destylacji ropy na- jj

CM,

<• .    izobutan

| tr.-oL .lkllóuan*. iMhodu    '•*’“=)*    ^ł“^bot-

nem i olafinamit

r

-- CM,-f-CM,-CM»

CM,

2.2- dimelylobuten

—• CH CH—CH—CM ,

H,C CM,

2,J-dimetylobutan

r*

__ CH,-fH—CH—CM,—CM,

CM,

2.3- dimatylopentan

CH.

2,4-dlmotylopentan CH,

- CH,—C—CH—CM ,—CM ,

H,C CM,

2,2,3—tr istoty lopentnn CM,

CM,-C-CM,-HCH-Of,

CH, CH,

2,2,4-trimntylopentan

(izooktan)

SpośrOd wymienionych reakcji szczególnie ważna jaat reakcja izobutanu z izobutenem, w wyniku której powstaje izooktan z liczbę oktanowę 100. W skali przemysłowej otrzymywanie tego wysokooktanowego składnika benzyny metodę alkilowania jest procesem prostszym i tańszym niż opisana w poprzednim punkcie metoda katalitycznej oligomeryzaeJi izobutanu z na-stępujęcym uwodornieniem dimaru do izooktenu.

Metoda otrzymywania bonzyny przez alkilowania izobutanu ma kilka zalet, których nie posiada motoda oligosioryzacyjnat ...... ,

- do produkcji benzyny wykorzystuje się nie tylko stosunkowo drogie olefiny, lecz również łatwo doetępny węglowodór nasycony - izobutan, który podczas oligomeryzacji nie zostaje wykorzystany 1 pozostaje w gezach odlotowych,