168
Dla silników z zapłonem iskrowym zarejestrowany przebieg napięcia w uzwojeniu wtórnym cew'ki zapłonowej pozwala na określenie kąta wyprzedzenia zapłonu (az).
Skalę osi odciętych wykresu indykatorowego można przeliczyć z kąta na objętość cylindra wg znanej zależności: Vc= V0+ 7tD2/4 • S/2 • (1 - cosa + S/(4 • Lk) • sin:a); otrzymuje się wówczas wykres indykatorowy w postaci pc = f(Vc) zw'any wykresem zamkniętym (rys. 10.15a).
Jest to forma wykresu najczęściej kojarzona z wykresami teoretycznych obiegów termodynamicznych. Pozwala więc ona na najłatwiejsze dokonanie oceny rozbieżności pomiędzy zarejestrowanym obiegiem rzeczywistym a jego teoretycznym odpowiednikiem przez nałożenie ich wykresów w odpowiedniej skali. Miarą tych rozbieżności jest sprawność indykowana silnika rj,. Wykres obiegu we współrzędnych p-V jest też często zwany wykresem pracy, gdyż pole ograniczone krzywą ciśnienia określa wielkość pracy indykowanej wykonanej przez tłok.
Wykres p-V można w łatwy sposób przekształcić na logarytmiczny wykres indykatorowy log p-log V (lub ln p-ln V, rys. 10.15b). Służy on przede wszystkim do określenia kąta początku i końca spalania, choć ten pierwszy można z dostateczną dokładnością określić na podstawie wykresu rozwiniętego. Wyznaczanie tych kątów' opiera się na następującej właściwości wykresu: sprężanie i rozprężanie przebiegające według politropy o stałym wykładniku na wykresie logarytmicznym przybiera formę linii prostych, a ich kąt pochylenia określa wartość tego wykładnika. Jeżeli więc kolejne punkty procesu przebiegającego w cylindrze silnika zaczną na tym wykresie układać się wzdłuż linii prostej, oznacza to, że nastąpiło zakończenie procesu odprowadzania lub doprowadzania ciepła (spalania).
Wykres we współrzędnych logarytmicznych służy także do wyznaczania średnich wartości wykładnika politropy dla procesów sprężania i rozprężania; wartości te są później wykorzystywane w modelowaniu procesów zachodzących w cylindrze.
Pomiary szybkozmiennych ciśnień w cylindrze silnika spalinow-ego są obarczone błędami wynikającymi z metody i metodologii pomiaru oraz użytej aparatury' (czujników, wzmacniaczy, rejestratorów). Podstaw'ow'e błędy można podzielić następująco:
- błąd wyznaczenia GMP,
- błąd w określeniu poziomu odniesienia (tzw. płynięcie zera),
- błąd kalibracji torów pomiarowych,
- błąd nieliniowości wskazań.
Błąd wyznaczenia GMP powoduje niewłaściwe przyporządkowanie wartości zmierzonego ciśnienia wartościom kąta obrotu walu korbowego, co prowadzi w konsekwencji do niewłaściwej oceny bieżącej objętości cylindra i znacznego błędu