Obraz7 (4)

199

o siebie oraz w wyniku pracy mechanizmów pomocniczych. Sumują się one z hałasem powstającym podczas procesu spalania i wymiany ładunku.

Hałasy ssania i wydechu zaliczają się do hałasów aerodynamicznych. Widmo hałasu ssania może być różne w zależności od rozwiązania konstrukcyjnego układu dolotowego, co jest związane z powstawaniem odmiennego rodzaju wirów powietrznych. Widmo hałasu wydechu zależy przede wszystkim od konstrukcji układu wydechowego, liczby wydechów w jednostce czasu oraz wartości ciśnienia gazów opuszczających silnik. Strefa największego natężenia dźwięku rozciąga się od częstotliwości równych liczbie wydechów na sekundę aż do około 700 Hz, przy czym poziom natężenia dźwięku dla współczesnych silników wysokoprężnych może osiągać wartość w granicach 105-1-125 dB. Takie wartości wymuszają konieczność stosowania tłumików wydechu.

Hałas gazodynamiczny powstający w procesie spalania paliwa w cylindrach silnika wywołuje powstanie widma o charakterze ciągłym. Najważniejszym okresem, mającym największy wpływ na emitowany hałas, jest okres zapłonu paliwa i rozprzestrzeniania się płomienia po całej komorze spalania. W trakcie zwiększania się prędkości spalania następuje gwałtowny przyrost ciśnienia i temperatury gazów, czemu towarzyszy hałas o częstotliwościach mieszczących się w granicach 300-1-2000 Hz. Intensywność hałasu wywołana zjawiskami gazodynamicznymi jest znaczna tylko wówczas, gdy towarzyszące im siły wywołują drgania rezonansowe kadłuba.

Niekiedy w' silnikach wysokoprężnych, w efekcie bardzo szybkiego narastania ciśnienia w komorze spalania, mogą się pojawić fale detonacyjne. Fale te, po odbiciu się od ścianek cylindra, wpływają na powstanie charakterystycznych drgań silnika, bardzo szkodliwych dla pracy silnika. Sposobem zapobieżenia temu zjawisku jest właściwe dobranie kąta wtrysku paliwa oraz zastosowanie paliwa z domieszkami przeciwdetonacyj nymi.

Do układów, których praca jest źródłem hałasów mechanicznych i w istotnym stopniu wpływa na cały emitow'any przez silnik hałas, należy układ korbowy. Ciśnienie gazów spalinowych w sposób dynamiczny obciąża poszczególne jego elementy. O wielkości tych obciążeń decyduje przede wszystkim wartość ciśnienia i szybkość jego narastania, związana z kolei z typem i konstrukcją silnika. Pod jego wpływem, w ramach istniejących luzów, następują przemieszczania elementów układu, a w wyniku towarzyszących tym ruchom uderzeń powstaje szerokopasmowe widmo hałasu, rozciągające się od 20 Hz do około 10 kHz. Równie istotne znaczenie ma hałas towarzyszący przemieszczaniu się tłoka z pierścieniami względem gładzi cylindrowej, a jego natężenie zwiększa się wraz z pogarszaniem się warunków smarowania tych elementów. Sposobem ograniczenia powstającego hałasu muszą być działania kompleksowe. Przykładowo, odpowiednio dobrany luz pomiędzy tłokiem a cylindrem, właściwie ukształtowany profil powierzchni nośnej tłoka, dobór materiałów konstrukcyjnych uwzględniający ich rozszerzalność cieplną, a także dostateczne smarowanie współpracujących powierzchni zapewniające utworzenie ciągłe-