Obraz (1016)

19, ZWIĄZKI HETEROCYKLICZNE

Pierścieniowe układy atomów nazywamy karbocyklicznymi tub homocy-k licznymi gdy są zbudowane tylko z atomów węgla, a heterocyklicznymi gdy w pierścieniu występują także atomy innych pierwiastków (nazywane ogólnie heteroatomami). Najczęściej spotykane pierścienie heterocykliczne zawierają tlen, azot lub siarkę, ale znane są też pierścieniowe związki wielu innych pierwiastków.

Chociaż związki heterocykliczne stanowią więcej niż połowę wszystkich znanych związków organicznych, to jednak wystarcza tylko jeden krótki rozdział dla omówienia w podręczniku chemii organicznej podstawowych własności heterocyklicznych pierścieni. Jest to możliwe dlatego, że zrozumienie chemii związków heterocyklicznych nie wymaga zasadniczo nowych koncepcji mecha-nistycznych. Chemia związków heterocyklicznych obejmuje miliony związków i tysiące reakcji chemicznych, ale celem współczesnego nauczania chemii organicznej nie jest mnożenie przykładów struktur i omawianie przemian nie wnoszących niczego fundamentalnie nowego do skarbnicy wiedzy chemicznej.

19.1. Tworzenie nazw

Każdy związek heterocykliczny można nazwać według omówionego wcześniej sposobu, w którym podstawą nazwy jest macierzysty związek karbocy-kliczny a obecność heteroatomu zaznacza się za pomocą odpowiedniego przedrostka (rozdz. 10.1 i 12.1). Nazwy wymienione poniżej powstały według innego systemu, w którym tworzy się je przez odpowiednie kombinacje przedrostków, rdzeni i przyrostków, określających wielkość pierścienia, rodzaj heteroatomu i stopień nienasycenia pierścienia. Jest to raczej skomplikowany system i nie ma