Obraz (1127)

CH,

, >    CH.    ?^J’

CH,- C—N"=N-<p-CH,    ^ + 2CH,-C-

CN    CN    CN

azo-bis-izobutyronittyl (nazwa potoczna)

Ogólną metodą syntezy alifatycznych związków azowych jest utlenianie po-chodnych hydrazyny. Na przykład azo-bis-izobułyronitryl powstaje w wyniku następującej sekwencji reakcji:

CH,

CH,

yCH,

t H^N-NHi + 0=C !    CH,

K

>>o +

CH,    /CH,

-    >C=N-N=C.

CH,    CH,

azyna acetonu

CH,    CH,

HCN 1    I

CH,-ę-NH-NH-ę-CH,

CN    CN

CH, CH,

"IS^CHrę-N-N-ę-CH, CN CN

Związkiem o dość dużym znaczeniu w nowoczesnej chemii organicznej jest kwas azodikarboksylowy. Jest to nietrwały związek, przechowywany w postaci soli Synteza przebiega według schematu:

HrN-NH, + 20-/ H ^C-NH-NH-C^ — °CA C,H,0    OC,H,

chloroweglan etylu

utlenianie    ^ KOH

— - /C-N=N-C -► KOOC-N=N-COOK

CftO    OCjH,    sól Masowa kwasu

azodatarboksylowego

12.14. Metody syntezy amin Synteza amin przez redakcję

Znane są liczne metody syntezy amin, ale najważniejsze z nich nie mogą być omawiane przed zapoznaniem się z chemią aldehydów, ketonów i kwasów karboksylowych. Dotychczas poznaliśmy dwie metody, a mianowicie redukcję związków nitrowych (rozdz. 11.4) i reakcję amoniaku z halogenoalkanami (rozdz. 12.5). Redukcja związków nitrowych znajduje zastosowania zarówno laboratoryjne jak przemysłowe.

Wygodną metodą laboratoryjną jest redukcja azydków alkilowych. Związki te są łatwo dostępne w reakcji halogenoalkanów z azydkiem sodu, ale przy pracy z nimi trzeba zachować ostrożność z powodu niebezpieczeństwa wybuchu podczas destylacji. Do redukcji azydków stosuje się wodór na katalizatorach albo inne reduktory.

RX + NaNj -- RNj + NaX

azydek sodu azydek alkilu

, redukcja

RN₃ -RNHj + Nj

ogólny zapis syntezy amin poprzez azydki alkilowe

Do syntezy aromatycznych amin a w szczególności diamin i aminofcnoli można wykorzystać redukcję związków azowych:

przykład syntezy aminofenolu przez redukcję związku azowego

0“^N~^N-0^-NH2 (3"^ ⁺

przykład syntezy aromatyczną diaminy przez redukcję związku azowego