Obraz (1254)

rezerwy, mogłyby próbować unikać tego obowiązku, wprowadzając tzw. depozyty międzydekadowe. Aby temu zapobiec, ogranicza się uciążliwość tego instrumentu, wprowadzając, wzmiankowane wcześniej, oprocentowanie środków na rachunku rezerwy. W takim przypadku, gdy oprocentowanie środków na rachunku rezerwy jest bliskie rynkowemu, możliwe jest wprowadzenie nieuśrednionego sposobu naliczania rezerwy, np. na podstawie stanu określonych pasywów na ostatni dzień okresu naliczania.

Sposób utrzymywania rezerwy może być skrajnie różny od sposobu jej naliczania. Można, co prawda, wprowadzić zasadę, że rezerwa musi być utrzymana w każdym dniu w wysokości równej rezerwie naliczonej, lecz w krajach rozwiniętych takiego rozwiązania się raczej nie spotyka. Wprowadza sie zwykle uśrednione utrzymywanie rezerwy, oznaczające, że to średnia ze wszystkich lub określonych dm okresu utrzymywania ma być równa rezerwie naliczonej. Oznacza to, że w niektórych dniach bank może utrzymywać więcej środków na rachunku rezerwy niż jest to średnio wymagane (jest to tzw. nadbudowa rezerwy), aby w mnycn amach środków tych móc utrzymywać mniej, a nawet wcale. Jedynym ograniczeniem w tym przypadku jest to, że średnia wartość rezerwy utrzymywanej musi być równa rezerwie naliczonej. Można również dopuścić, aby część utrzymywanej rezerwy można było utrzymywać w gotówce w kasie banku komercyjnego, co jednak spotyka się coraz rzadziej ze względu na postęp w dziedzinie rozliczeń bezgotówkowych¹.

Stosunek okresu naliczania do utrzymywania rezerwy obejmujejrzy. możliwe przypadki²:

-    Sposób równoległy; okresy te pokrywają się, co jednak powoduje stosunkowo dużą niepewność co do ilości środków, które bank komercyjny będzie musiał odprowadzić do banku centralnego, aby wywiązać się z obowiązku utrzymania rezerwy; może to powodować trudności w zarządzaniu płynnością banku.

-    Sposób częściowo opóźniony; okres utrzymywania rezerwy rozpoczyna się w trakcie okresu jej naliczania, co znacznie ogranicza wskazane wyżej niedogodności dla banków komercyjnych.

-    Sposób opóźniony; okres utrzymywania rezerwy rozpoczyna się po zakończeniu trwania okresu naliczania rezerwy; to rozwiązanie jest najkorzystniejsze z punktu widzenia banku komercyjnego i pozwala się najlepiej przygotować podwzględem zarządzania płynnością do obowiązku odprowadzenia rezerwy.

23

1

   Przykładowo obecnie w Polsce takiej możliwości nie ma.

2

   D. Tymoczko, Instrumenty interwencji banku centralnego na rynku pieniężnym, „Materiały i Studia” 2000, nr 102, s. 7