Obraz (1598)

\24 Ocena prmlsiębiorstwn na rynku kapitałowym

Wskaźniki zyskowności jednostkowej:

•    stanowią relację zysku netto do liczby akcji — określają wówczas wielkość zysku przypadającego na jedną akcję;

• odnoszą zysk na jedną akcję do ceny jednej akcji;

• określają relację ceny jednej akcji do zysku na jedną akcję.

W praktyce wskaźniki te mogą także znaleźć zastosowanie do transakcji kupna-sprzedaży udziałów (akcji) we wszystkich spółkach kapitałowych (wymaga to informacji o wielkości udziałów lub akcji oraz ich cenie).

11.3. Wskaźniki wewnętrzne i zewnętrzne

Wskaźniki rynku kapitałowego obejmują dwie grupy:

•    wskaźniki liczone na podstawie liczby akcji; są to wskaźniki wewnętrzne; do

ich ustalenia wystarczą dane zgromadzone wewnątrz spółki;

•    wskaźniki, których podstawą ustalenia jest cena rynkowa akcji; w klasyfikacji wskaźników rynkowych noszą nazwę wskaźników zewnętrznych.

Wskaźniki rynku kapitałowego — zaliczane do pierwszej i do drugiej grupy — są najczęściej opisywane za pomocą: przychodów ogółem, zysku netto, dywidendy, nadwyżki finansowej, kapitału własnego.

Do wskaźników wewnętrznych (liczonych na podstawie liczby akcji) należą:

1. Wskaźnik produktywności jednej akcji (wskaźnik przychodów ze sprzedaży na jedną akcję):

I    Przychody ogółem

Przeciętna liczba akcji (wyemitowanych)

Wskaźnik ten określa wartość przychodów (liczonych jako suma przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, pozostałych przychodów operacyjnych oraz przychodów finansowych), przypadającą na jedną akcję zwykłą i charakteryzuje się znaczną stabilnością, ponieważ nie ma związku z rachunkowymi zasadami naliczania kosztów. Jego wysokość świadczy o skali działania firmy, a każdy wzrost oznacza (przy stałym poziomie kosztów) zwiększenie zysku.

2. Wskaźnik zyskowności jednej akcji (wskaźnik zysku netto na jedną akcję):

I    Zysk netto

Przeciętna liczba akcji (wyemitowanych)

Prezentując wysokość zysku przypadającą na jedną akcję, wskaźnik ten określa maksymalną, możliwą do osiągnięcia wysokość dochodu z akcji. Wysoki poziom wskaźnika zyskowności jednej akcji i jego tendencja wzrostowa mogą w najbliższym czasie spowodować wzrost ceny rynkowej. Z tego powodu wielkością wskaźnika są zainteresowani przede wszystkim ci kupujący, którzy nabywają akcje w celu ich dalszej odsprzedaży.

Wskaźnik zyskowności jednej akcji należy do najpowszechniej stosowanych wskaźników rynku kapitałowego, jednak ze względu na różną wartość nominalną jednej akcji w różnych spółkach, nie może służyć ocenie porównawczej spółek. Jego dogłębniejsza interpretacja wymaga powiązania z innymi wskaźnikami oceny rynkowej.

3. Wskaźnik dywidendy jednostkowej (wskaźnik zysku do podziału na jedną akcję):

I    Zysk netto do podziału

Przeciętna liczba akcji (sprzedanych)

Wskaźnik dywidendy jednostkowej dostarcza informacji o wysokości dochodów otrzymywanych przez akcjonariuszy, posiadaczy akcji zwykłych. W przypadku istnienia w spółce akcji uprzywilejowanych co do dywidendy licznik wskaźnika pomniejsza się o wysokość dywidend należnych posiadaczom tych akcji i nie ujmuje się liczby akcji uprzywilejowanych w mianowniku. Wskaźnik dywidendy jednostkowej należy do wskaźników ujmowanych zazwyczaj w tabeli notowań akcji na danej giełdzie.

4. Wskaźnik wartości księgowej jednej akcji, określający wartość wszelkich aktywów przedsiębiorstwa, finansowanych z kapitałów' własnych, przeliczonych na jedną akcję:

I Kapitały własne Przeciętna liczba akcji

Wskaźnik ten umożliwia bilansową wycenę akcji, która zależy od wysokości kapitału własnego (kapitału podstawowego, zapasowego, rezerwowego, zysku z lat ubiegłych i wyniku finansowego roku obrotowego). Wysoki poziom tego wskaźnika w porównaniu z wartością nominalną akcji ma bezpośredni wpływ na cenę rynkową akcji, wskazując na dotychczasową efektywność gospodarowania przedsiębiorstwa.

5. Wskaźnik stopy wypłat dywidendy jest obliczany według wzoru:

I Dywidenda na jedną akcję ^

Zysk netto na jedną akcję

i odpowiada na pytanie, jaką część zysku netto spółka jest gotowa wypłacić akcjonariuszom w postaci dywidendy. Wskaźnik stopy wypłat dywidendy może przyjmować wielkość:

a) > 1 — wskazując, że na dywidendę przeznaczono np. część zysku z roku ubiegłego;