Obraz4 (39)

TEORIA INTEGRACJI I DEZINTEGRACJI SPOŁECZNEJ

„[...] na świat naszych własnych wartości, naszej własnej tradycji, za której murami możemy czuć się bezpieczni w pozycji przez nas zajętej”¹⁴. W praktyce spotykamy się często z takimi stereotypami, odnoszącymi się np. do charakterystyki członków pewnych grup społecznych czy części ludności. Wyzwolenie się od tych stereotypów jest bardzo ważne w praktycznej działalności.

Metody integracji funkcjonalnej grupy

Pojęcie integracji funkcjonalnej grupy, społeczności czy systemu społecznego (np. przedsiębiorstwa jako układu zespołów ludzkich) ujmowane jest w sensie dynamicznym i statycznym. W ujęciu dynamicznym rozumiane jest jako kompleks zmian prowadzących do idealnego stanu wewnętrznej organizacji grupy. W ujęciu statycznym określa albo sam stan pożądany czy postulowany, albo też stan rzeczywisty - stopień osiągniętej zgodności między elementami składowymi w grupie. W obu przypadkach integracja stanowi przymiot stanu organizacyjnego grupy czy systemu społecznego, zachodzi w płaszczyźnie budowy grupy i w jej działaniu odnoszonym do celów grupy.

Za Sherifem¹⁵, Landeckerem¹⁶ i względnie ustaloną już terminologią integrację funkcjonalną¹⁷ określamy jako stan i stopień, w jakim jednostki wykonują wyznaczone im czy przyjęte przez nie role społeczne, wynikające z zajmowanych pozycji społecznych, a instytucje grupowe przypisane im zadania, i czynią to w sposób zharmonizowany, prowadzący do realizacji celów grupy czy systemu. Grupy ludzkie bowiem z reguły nie osiągają swych celów, funkcji czy wartości w drodze bezpośredniego działania naraz wszystkich swych człon-

¹⁴    S. B a 1 e y, Wprowadzenie do psychologii społecznej, Warszawa 1959, s. 156.

¹⁵    M. S. h e r i f and C. S h e r i f, An Outline of Social Psychology, New York 1948, s. 143 i n.

¹⁶    W. S. L a n d e c k e r, Types of Integration and Their Measurement, [w:] The Language of Social Research, eds P. Lazarsfeld and M. Rosenberg, New York 1962, s. 19-27.

¹⁷    Terminologia i rozróżnienia podziałów integracji s? już względnie ustalone w literaturze socjologicznej. Podobnie ma się sprawa z głównymi pojęciami i wskaźnikami integracji stosowanymi w badaniach. Przykładem może być - cytowany już - dość dobry, znany amerykański podręcznik socjologii Principles of Sociology. A Text with Readings, w którym całe partie poświęcone s? analizie obydwu rodzajów integracji, przy czym pojęcie integracji sformułowane jest w nim nieco odmiennie, niż podane przez nas, jednakże sens empiryczny i teoretyczny jest taki sam. Autorzy pisz? bowiem: „The term [integracja funkcjonalna - J. T.] refers simply to the unity of a group, or of society as a whole, that results from a number of individuals or subgroups engaging in a variety of mutually complementary functions”, s. 205.