Az — różnica położenia króćców wlotowego i wylotowego pompy,
Hzl—geometryczna wysokość tłoczenia, czyli geometryczna jednostkowa praca tłoczenia pompy Yzt,
Hz — geometryczna wysokość podnoszenia, czyli geometryczna jednostkowa praca podnoszenia pompy Yz,
y tłoczące, zwane też układami z napływem cieczy do pompy (rys. 2.2c) gdzie: Ps>Pb' Hzs<0' Hzt>0
Dla układów z napływem cieczy wielkość Hzs zdefiniowana jest jako geometryczna wysokość napływu Hzn, czyli geometryczna jednostkowa energia napływu cieczy do pompy Yzn, stąd:
Hz — Hzt + Az - Hzn
cf ssące, zwane też lewarowymi (rys.2.1c). Przykładem takiego układu jest instalacja balastowa służąca do przepompowywania zbiorników balastowych w obrębie jednego statku, na przykład w celu wyrównania przechyłu. W układzie takim:
Ps < Pb' Hzs > Hzt < °' a Hz = Hzs + A2- |Hzt|
2.1.2. WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCE POMPY I UKŁADY POMPOWE
Podstawowymi wielkościami charakteryzującymi pracę pompy i układu pompowego są: jednostkowe prace i energie (wysokości) ssania, tłoczenia i podnoszenia, wydajność, prędkość obrotowa, moc i sprawność.
W każdym układzie pompowym składającym się z przewodu ssawnego, pompy i przewodu tłocznego wraz z odpowiednią armaturą najważniejszą częścią jest pompa, która razem z układem tworzy energetyczną jedność. Wprowadzenie rozdziału pojęć na pompę i układ pompowy umożliwia właściwe ujęcie zjawisk energetycznych pod względem matematycznym.
Wielkości charakterystyczne w międzynarodowym układzie jednostek SI różnią S1? od zwyczajowo stosowanych dawniej w układzie technicznym. Podstawowa różnica polega na odniesieniu ich do elementu cieczy o masie 1 kg, a nie jak w układzie technicznym do elementu o ciężarze 1 kG. Stąd wymiarem energii jednostkowej w układzie SI jest J/kg, czyli Nm/kg = kg-m2/s2-kg = m2/s2. Konsekwentnie Wlęc odpowiednie definicje wielkości charakterystycznych będą miały wymiar energii jednostkowej m2/s2, a nie jak dawniej wymiar wysokości m. W dalszej części Mniejszej książki, obok jednostek i definicji zgodnych z układem SI, będą podawa-ne uprzednio stosowane pojęcia, w celu umożliwienia czytelnikowi korzystania ze starych publikacji i katalogów.
27