Obraz7 (25)

POJĘCIE PRZYRODY

-    szacunek dla przyrody

-    ochrona przyrody jako troska o środowisko naturalne

-    rozumienie znaczenia przyrody jako miejsca fizycznego i umysłowego wypoczynku

-    odpowiedzialność ludzi za ograniczenie zanieczyszczeń

POJĘCIE CZŁOWIEKA

-    aktywne wysiłki na rzecz poszanowania innych ludzi

-    rozumienie równości wszystkich ludzi niezależnie od rasy, płci, statusu społecznego, wykształcenia etc.

-    empatyczna tolerancja dla różnorodności i dwuznaczności

-    doskonalenie postawy tolerancji i plastyczności

POJĘCIE „JA”

-    szanowanie własnej osoby

-    akceptowanie siebie wraz ze wszystkimi defektami i cnotami

-    rozumienie indywidualnego rozwoju i zdolności

-    zadowolenie z własnego życia

-    równowaga między dumą a pokorą

-    identyfikowanie się z własnym narodem Hipoteza empatii-altruizmu Batsona

Przekonanie, zgodnie z którym empatia odczuwana względem drugiej osoby skłania do udzielania jej pomocy bez względu na konsekwencje podjętych działań.

ZAUWAŻASZ OSOBĘ POTRZEBUJĄCĄ POMOCY

CZY ODCZUWASZ EMPATIĘ WOBEC NIEJ?

TAK

Pomożesz tylko wówczas,

gdy leży to

twoim interesie

(tzn. gdy zyski przewyższają

koszty)

Pomożesz niezależnie od tego, czy leży to w twoim własnym interesie (tzn. nawet wówczas, gdy koszty przewyższają zyski)

1 7 2

Empatia jako forma komunikacji interpersonalnej

Empatia stanowiła obiekt zainteresowań już dla starożytnych filozofów - głównie stoików. Również w wiekach późniejszych była przedmiotem rozważań reprezentantów filozofii i etyki, mimo że ten termin jeszcze nie istniał (badano zjawisko, nie określając jego nazwy). Termin ten poddawano różnorodnym eksploracjom zarówno jako proces psychiczny czy element osobowości. Empatia jako rozumienie uczuć i trosk innych osób i patrzenie na świat z ich punktu widzenia jest respektowaniem różnic w uczuciach, które budzą w ludziach te same rzeczy. Dlatego jego przydatność w komunikacji społecznej nie budzi najmniejszych zastrzeżeń.

Empatia, stanowiąc syndrom emocjonalno-poznawczo-wyko-nawczy, jest formą emocjonalnej reakcji na percepcję znaczących sygnałów z otoczenia, przez co warunkuje zdolności do prawidłowej interpretacji znaczeń bodźców na emocje człowieka, zdolności do przyjęcia perspektywy drugiej osoby. Eksplorowanie empatii w aspekcie komunikacji społecznej pozwoli na poprawę społecznych umiejętności, właściwe zrozumienie emocji, poprawę umiejętności komunikowania się, większą wrażliwość na uczucia innych czy też lepsze zrozumienie konsekwencji swoich zachowań.

Przydatność tego typu badań i korzyści płynące z nich nie budzą najmniejszych wątpliwości. Zjawisko empatii intryguje psychologów od początku naszego stulecia. Opisywano je wielokrotnie z punktu widzenia różnych dyscyplin psychologii, a przede wszystkim-psychologii społecznej, rozwojowej i klinicznej.

Początkowo ujmowano empatię jako prostą emocjonalną reakcję na sygnały o aktualnym stanie emocjonalnym drugiej osoby. Zauważono jednak coraz to nowe postacie reakcji empatycz-nej, a w szczególności udział w niej procesów poznawczych. Doprowadziło to do rozumienia empatii jako zjawiska dwuaspekto-wego lub występującego w dwu różnych formach: emocjonalnej i poznawczej. Inny kierunek przemian w rozumieniu empatii po-