Uzasadniając potrzebę wydania lego aktu prawnego zwrócono uwagę na Fakt, że ustawa o zatrudnieniu i bezrobociu (D/.IJ. Nr 106, poz. 457) oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17.12.1991 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia pośrednictwa pracy, orientacji i poradnictwa zawodowego (Dz.U. Nr 122, poz. 541) określiły jedynie ogólne podstawy prawne do prowadzenia w urzędach pracy poradnictwa zawodowego. W związku z tym problematyka poradnictwa zawodowego nie znalazła odpowiedniego unormowania w regulaminach organizacyjnych UP, WUP i RUP.
Zwrócono także uwagę na fakt, że nie zostały dotąd w pełni zdefiniowane podstawowe pojęcia poradnictwa zawodowego i jego elementy składowe, a zadania poradnictwa zawodowego w systemie urzędów pracy nic odpowiadają rzeczywistym działaniom prowadzonym w ramach poradnictwa zawodowego. Z kolei w strukturze organizacyjnej urzędów pracy, pomimo zapisów zawartych w ramowych regulaminach, poradnictwo zawodowe usytuowane zostało w różnych wydziałach.
Warto wspomnieć, że w dotychczasowych aktach prawnych nic określono wymagań kwalifikacyjnych w stosunku do pracowników urzędów pracy mających realizować zadania poradnictwa zawodowego, co spowodowało zatrudnianie na stanowiskach doradców zawodowych osób nie przygotowanych profesjonalnie do świadczenia usług doradczych na odpowiednim poziomic. Wynikiem tych nieprawidłowości był odpływ profesjonalnej kadry doradców do placówek poradnictwa zawodowego dla młodzieży, gdzie prawidłowo unormowany jest status doradcy zawodowego. Szczególnie istotne jest, że nic zostały także dotąd określone warunki udzielania porad zawodowych w urzędach pracy (np. wyposażenie warsztatu pracy, zaplecze lokalowe). Brak jednoznacznego określenia standardów wyposażenia stanowisk pracy doradców zawodowych w urzędach pracy dopuszczał dowolność wykorzystywania środków f unduszu Pracy przyznawanych na te cele.
Zdaniem Departamentu Poradnictwa Zawodowego i Szkolenia Bezrobotnych Urzędu Pracy, wprowadzone w życie ww. zarządzenie spowoduje eliminację barier prowadzenia poradnictwa zawodowego, stworzy szanse pozyskiwania profesjonalnej kadry doradców zawodowych, a tym samym umożliwi świadczenie odpowiedniej pomocy doradczej osobom bezrobotnym, poszukującym pracy i pracodawcom, co zgodne jest z rządowym „Programem przeciwdziałania bezrobociu i łagodzenia jego negatywnych skutków". Wdrożenie ww. zarządzeniu, zwłaszcza w zakresie wyposażenia stanowisk pracy doradców zawodowych, może być finansowane (w ramach posiadanego limitu) ze środków Funduszu Pracy (Art. 56, ust. 1, pkt. 10 Ustawy o Zatrudnieniu i Bezrobociu). Zatrudnienie profesjonalnej kadry doradców (po modyfikacji dotychczas obowiązującego taryfikatora) powinno odbywać się wg zasad sukcesywnego pozyskiwania etatów przez Urząd Pracy i przekazywania ich celowo wojewódzkim urzędom pracy. Doskonalenie kwalifikacji doradców zawodowych urzędów pracy odbywać się będzie w ramach limitów środków Urzędu Pracy, przewidzianych na szkolenia pracowników systemu urzędów pracy oraz środków za granicznych (fundusz PIJARE, pożyczka Banku Światowego, Środki Międzynarodowej Organizacji Pracy, pomoc szkoleniowa wg międzynarodowych umów dwustronnych).
2. Tworzenie zbiorów informacji i oddziaływanie informacyjne urzędów pracy
Oprócz porządkowania spraw związanych z budowaniem służb poradnictwa zawodowego w strukturach urzędów pracy, rolą Urzędu Pracy, a zwłaszcza Departamentu Edukacji Pozaszkolnej i Poradnictwa Zawodowego oraz Biura Wydawnictw, było skoordynowanie w 1993 roku działań w zakresie opracowywania i wydawania materiałów informacyjnych o zawodach i rynku pracy. Narzędziem umożliwiającym, w znacznym stopniu koordynację działań wydawniczych 49 wojewódzkich urzędów pracy, stanowił „Plan Wydawniczy Urzędu Pracy '93", w którym zawarto pozycje, przewidziane do wydania, a następnie przekazania wszystkim rejonowym i wojewódzkim urzędom pracy. Wojewódzkie urzędy pracy, mając „Plan Wydawniczy Urzędu Pracy”, który obejmował przedsięwzięcia wydawnicze o charakterze centralnym, dostosowały swoje własne projekty wydawnicze do tego planu. Zawarły w nich przedsięwzięcia dotyczące opracowywania i wydawania informacji o charakterze lokalnym (wojewódzkim). Środki finansowe, zarówno na realizację zadań zawartych w „Planie Wydawniczym Urzędu Pracy”, jak i zadań zawartych w planach wydawniczych poszczególnych wojewódzkich urzędów pracy, przyznawało na wniosek Urzędu Pracy Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej. Podkreślenia wymaga fakt zasilenia wojewódzkich i rejonowych urzędów pracy ze szczebla centralnego w wiele niezbędnych informacji przeznaczonych dla bezrobotnych i poszukujących pracy oraz pracodawców. Autorami publikacji byli pracownicy rejonowych i wojewódzkich urzędów pracy oraz pracownicy naukowi. Szata graficzna publikacji, ich forma oraz treść pomogły pośrednikom pracy, doradcom zawodowym i specjalistom ds. szkolenia i przekwalifikowania bezrobotnych realizować nałożone na nich zadania. W nielicznych wojewódzkich i rejonowych urzędach pracy problem informacji zawodowej został rozwiązany kompleksowo. Jedynie w Płocku stworzono bank informacji o zawodach w formie „Teczek informacji o zawodach" i w formie programu komputerowego umożliwiający uzyskiwanie pr/.ez klientów urzędów pracy wiarygodnych informacji zawodowych.
Doświadczenia płockie mają szanse upowszechnienia w innych wojewódz-. lwach. Służyć temu będą bowiem prace przewidziane umową polsko-niemiecką, dotyczące uruchomienia w br. Centrum Informacji Zawodowej w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Toruniu. Wśród wielu zadań związanych z uruchomieniem
101