P1000842

108 Skolioza

3.    UmożUwinic korekcji przez likwidację przykurczów mięśniowych

4.    Naukę przyjmowania pozycji skorygowanej.

5.    Wzmocnienie mięśni posluralnych

6.    Utrwalenie nawyku prawidłowej postawy.

Ad. 1,2,6. Zalecenia są takie same dla wszystkich wad postawy i zostały już omówio. nc w rozdziale poświęconym plecom okrągłym.

Ad. 3. W bocznych skrzywieniach kręgosłupa dochodzi do asymetrii napięć mięśni przy kręgosłupowych strony prawej i lewej. Mięśnie jednej strony ulegają osłabieniu, po. zw alając kręgosłupowi na skrzywienie Mięśnie strony przeciw nej mają tendencję do przy. kurczu powodując utrwalenie skrzywienia

W postępowaniu korekcyjnym z bocznymi skrzywieniami kręgosłupa można stosować ćwiczenia asymetryczne i symetryczne W ćwiczeniach asymetrycznych dąży się do wygą. cia kręgosłupa w stronę przeciwną do istniejącego skrzywienia. Zyskuje się przez lo pełną korekcję lub htperkorekcję. Ćwiczenia asymetryczne kryją jednak w sobie pewne trudności: mogą powodować pogłębienie skrzywień kompensacyjnych wtórnych, a także wymagają indywidualnego korygowania każdego dziecka i kontroli utrzymania pozycji asymetrycznej w czasie ćwiczeń.

W gimnastyce korekcyjnej, gdy jeden instruktor ćwiczy z grupą 10-15 dzieci, kontrola taka jest praktycznie niemożliwa. W przypadku zabaw i gier ruchowych jest ona dodatkowo utrudniona Z lego względu ćwiczenia asymetryczne powinny być stosowane w rehabilitacji, gdzie jest możliwość ćwiczeń indywidualnych (jeden instruktor z jednym dzieckiem), a nie w zajęciach gimnastyki korekcyjnej.

Zapobieganie przykurczom i ewentualnie rozciąganie ich w zajęciach gimnastyki korekcyjnej najlepiej osiągnąć przez elongację, czyli wydłużenie kręgosłupa Stosując elon-gację uzyskuje się skorygowanie bocznego skrzywienia kręgosłupa, niezależnie od jego lokalizacji i kierunku. Jest to więc wygodna i bezpieczna forma likwidacji przykurczów mięśniowych i osiągania korekcji w zajęciach zespołowych

Elongacja może być bierna (np. zwis na drabinkach) i czynna (uzyskiwana napięciem własnych mięśni - „wyciąganie się", „rośnięcie"). W przypadku postuw skoliotycz-nych i skoliozach 1° elongacja czynna, a więc uzyskiwana napięciem mięśni dziecka, z reguły pozwala na pełną korekcję. Elongacja bierna, jakkolwiek korzystna, nie powinna być nadużywana, gdyż nie tylko rozciąga mięśnie przykurczone, ale również osłabione, co upośledza stabilizację czynną kręgosłupa

Ad. 4. Naukę przyjmowania pozycji skorygowanej prowadzi się w sposób podobny, jak przy plecach okrągłych i rozpoczyna od pozycji odciążającej kręgosłup od ucisku osiowego - leżenia, następnie przechodzi się do ustawienia przy ścianie, polem przed lustrem z kontrolą wzroku i z zamkniętymi oczami z wykorzystaniem czucia głębokiego.

W pizypadku bocznych skrzywień kręgosłupa szczególną uwagę należy zwrocie na elongację kręgosłupa, pokrywanie się pionu z linią środkową ciała (bródka, wcięcie mostka. wyrostek mieczykowaiy, kresa biała, pępek, środek spojenia łonowego, równa odległość między kłykciami przyśrodkowymi i kostkami przyśrodkowymi). Wymaga się również równego ustawienia barków, łopatek, trójkątów talii oraz miednicy.

II    Włzcczywnlnlciproce*Iciljc.tbardziejWompllltm^ny.aletlolilaJilctmiunlenieyt>

.jlnm,__—y tego opracowani) Zatnlciccowanęch oj.c lamy do IcUuiy podncjniU*    irdubiliutj,

nychifcolio/ofn . .

|09

Zabawy dla dzieci młodszych

Ad. 5. Wzmacnianie mięśni odpowiedzialnych za utrzymanie poprawnej postaw-, powinno odbywać się w pozycji skorygowanej - welongacji kręgosłupa. Wzmacniany jest głównie mięsień prostownika grzbietu. Oprócz niego wzmacniane są mięśnie ściągające łopatki, mięśnie brzucha i mięśnie pośladków.

Wzmacnianie mięśnia prostownika grzbietu w zajęciach gimnastyki korekcyjnej powinno być realizowane przez stosowanie ćwiczeń symetrycznych. Ćwiczenia asymetryczne wymagają wysokich kwalifikacji prowadzącego i pracy indywidualnej, co można realizować w rehabilitacji. Wzmacnianie mięśnia prostownika grzbietu w pozycji maksymalnej elongacji powoduje najczęściej zmniejszenie fizjologicznych wygięć kręgosłupa (kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej). Jest to koszt postępowania korekcyjnego, z którym, niestety, trzeba się pogodzić. Zasady wzmacniania mięśni ściągających łopatki zostały omówione w rozdziale poświęconym plecom okrągłym, a wzmacniania mięśni brzucha i mięśni pośladkowych będą omówione w rozdziale poświęconym plecom wklęsłym.

W terapii wad postawy ważną rolę odgrywają ćwiczenia oddechowe. W przypadku skolioz są one niezbędne. Zapewniają właściwą ruchomość klatki piersiow ęj. zapobiegają jej usztywnieniu i zniekształceniu, zwiększają pojemność życiową płuc. O konieczności głębokich oddechów trzeba przypominać i egzekwować je zwłaszcza w ćwiczeniach izomerycznych (ćwiczeniach statycznych z dużym wysiłkiem, długotrwałych).

W zaawansowanych skoliozach występuje deformacja sylwetki w postaci garbu. Jest on wynikiem głównie rotacji (obrotu) kręgów. Aby nie stymulować rotacji w ćwiczeniach dla dzieci z bocznym skrzywieniem kręgosłupa, staramy się urukać skrętów tułowia.

Boczne skrzywienia kręgosłupa jako wady postawy, stwarzające największe zagrożenie dla dziecka, wymugają szczególnej uwagi instruktorów, rodziców i lekarzy. Ważne jest dokładne rozpoznanie (czy na pewno jest to skolioza idiopaiyczna?) i wynikające z mego właściwe leczenie i obserwacja progresji skrzywienia we wszy stkich płaszczyznach. Zaobserwowanie pogorszenia jest sygnałem do podjęcia dodatkowych form leczenia (rehabilitacja, gorsety itp.). Dlatego dziecko ze skoliozą powinno być pod opieką lekarza specjalisty.

4.2. Zabawy dla dzieci młodszych

iNSKazania

y ruchowe w grupie kilkuosobowej

PŁYWANIE ŻABKĄ

PRZYRZĄDY I PRZYBORY: zbędne.

UCZESTNICY: minimum dwie osoby.

ORGANIZACJA 1 PRZEBIEG ZABAWY. Uczestnicy zabawy leżą na brzuchu z dlońnn pod brodą, w odstępach między sobą 2-3 kroków. Nogi mają wyprostowane i złączone. Na sygnał prowadzącego Płyniemy żabka - dzieci unoszą ręce i głowę nad podłogę, wykonują rękoma ruchy, jak przy ply wamu żabką: energicznie wyciągają ręce jak najdalej przed siebie, następnie przenoszą w yprostowane ręce w bok i uginają ściągając je w „skrzydełka". Przez cały czas nogi leżą w yprostów one i złączone na podłodze. Jednocze-