P1010082 (6)

Świerk, mimo że początkowo do około 35 roku ustępuje sośnie i modrzewiowi pod względem zasobności, w wieku 100 lat znacznie oba gatunki przewyższa.

Możliwości produkcyjne świerka w wieku 100 lat (według Schwappacha), przedstawia poniższe zestawienie (Szymkiewicz 1971):

Bonitacja	Wysokość	Liczba drzew w drzewostanie głównym	Miąższość grubizny drzewostanu głównego	Sumaryczna J produkcja 1 grubizny i drobnicyKM	Bieżący przyrost J roczny . % grubizny:?
	(m)	szt./ha	m^3/ha	(m^3/ha)	(m^3/ha)
1	33,3	396	734	1596 i	12,8 i
ra	25,0	638	480	1019 j	8,9
V	17,2	1144	245	578	5,2

W Polsce bardzo wysoką zasobnością odznacza się świerk istebniaós|ji, który w wieku 113 lat osiągnął 1042 m³/ha (Rieger 1968).

Badania Źybury (1990) wykazały, że największa przeciętna zasobność jjitych świerczyn IV klasy wieku na terenach nizinnych waha się od 238 m³/ha (Bśw) do 402 m³/ha (LMśw). Na terenach wyżynnych przeciętna zasobność wynosi 375 m³/ha (od 348 m³/ha w BMwyż do 396 m³/ha w Lwyż). W górach zasobność drzewostanów świerkowych osiąga wartości od 247 m³/ha (BMG) do 435 m³/ha (LMG) (por. też tab. 2).

Pizeprowadzona przez Żyburę (1990) analiza niektórych cech drzewostanrlp świerkowych w naturalnym zasięgu i poza jego granicami wykazała, że w miarę oddalania się w kierunku zachodnim od północno-wschodnjggo zasięgujdrzewo-stanów, stwierdza się lepszy wzrost. Potwierdza to słuszność rozszerzemi uprawy świerka na obszar poza granicami naturalnego zasięgu tego gatunku,I zwłaszcza na teren Krain Bałtyckiej i Wielkopolsko-Pomorskiej, Domieszka świerka w drzewostanach na żyźniejszych siedliskach wpływa na zwiększenie zasobności drzewostanów (Żybura 1990).

W wysokich położeniach górskich — mimo wolniejszego wzrost®w młodości — osiąga on w wieku 150 lat maksymalnie 40 m wysokośfjj ora&ii 1287 m³/ha zasobności. W położeniach subalpejskich i w górskich lasach wielogatunkowych dożywa wieku 200-400 (600) lat (Mayer 1977). W Tatrach pojedynek okazy liczą 500 lat (Myczkowski i in. 1975).

4. Odnawianie

B Świerk odnawia się bardzo dobrze zarówno samosiewem bocznym, jak i gór-,pym. Szczególnie udane odnowienie drzewostanów świerkowych uzyskuje się przy zastosowaniu rębni brzegowo-osłonowej Ch. Wagnera. W drzewostanach Beszanych świerkowych, z udziałem m.in. jodły i buka, bardzo dobre rezultaty daje rębnia bawarska kombinowana (ryc. 8) (rębnia stopniowa gniazdowo-smu-gowa Illb), a w reglu górnym rębnia ciągła (Puchalski 1972, Zasady hodowli

odnowienia samosiewnego często sto-

lasu 1988, Jaworski 1990). W Polsce dla Sfiiwana jest rębnia częściowa smugowa

N

0    90 100 ISO n

s    >—?—»—'

Oznaczenia

—... — Granica transportowa ■ - Warstwice Starodrzew

( ¹    | Powierzchnia odnowiono o

-    ii

C*)    Biologicznie zabezpieczone    X

p:

(*"'t    Biologicznie niezabezpieczone    ^

■y-    Kierunek odnawiania    g,

---^ Kierunek zrywki

^■8. Odnawianie drzewostanu jodłowo-(bukowo)-świerkowęgo rębnią stopniową gniazd owo-smugową (bawarską kombinowaną). Drogi stokowe udostępniające drzewostan pozwoliły na podzielenie go na trzy strefy (I. II, III). Cięciami częściowymi na gniazdach uzyskano odnowienie jodły (iub buka). Gniazda te zależnie od potrzeb można poszerzać łub nie. Następnie cięciami smugowymi (zasadniczo częściowymi) uzyskuje się samosiew świerka. W odnawianym drzewostanie strefa, na której rozmieszczono gntą?rta. nie przekracza 70-80 m szerokości, mierząc od brzegu drzewostanu (według H. Mayera 1977)

B)dnawianie świerka rębnią częściową smugową ^■endencja świerka do wykształcenia płytkiego systemu korzeniowego — w Htślonych warunkach siedliskowych — wymaga uodpornienia drzewostanów