P1010217 (3)

XL1I TŁO iliSTOKYCZNK WAŁKA O TRON CESARSKI

pomiędzy stronnictwami^ W Hiszpanii panują nastroje nieprzychylne dla sprawy wyboru króla hiszpańskiego na cesarza! gdyż szlachta hiszpańska obawia się nowych ciężarów podatkowych z racji elekcji oraz ograniczenia wolności stanowych! Natomiast stronnictwo Franciszka 1 wykorzystuje przeciwko Karolowi I argument, który powinien trafić do przekonania elektorom niemieckim, mianowicie że wychowany w Hiszpanii Karol I przejął się tamtejszymi obyczajami i jest obcy sprawom Niemiec. Ten argument zbija stronnictwo Karola I podkreślając jego pochodzenie z jednego z najstarszych rodów niemieckich.

Prócz argumentów rzeczowych używane są przede wszystkim argumenty innej natury: papież, który popiera Franciszka I, przyrzeka kapelusz kardynalski arcybiskupom Trewiru i Kolonii za ich głosy. Dom handlowy Fuggerów z Augsburga udziela Karolowi I pożyczek, zwrotnych po elekcji, na poparcie jego kandydatury. Argumenty pieniężne wysuwane są przez obydwie strony/Arcybiskup Moguncji pięć razy sprzedawał swój glos, nim wreszcie kwota 20 000 florenów przechyliła jego niezdecydowanie na korzyść Karola I. Jedynie Fryderyk Mądry nie.przyjmuje pieniędzy — prócz kwoty potrzebnej na pokrycie połowy jego długów.

W miarę jak się zbliża dzień elekcji, wzrastają nastroje przeciwko obiorowi Franciszka I, gdyż szlachta niemiecka obawia się zarówno ograniczenia swoich przywilejów, jak też wpływów francuskich w Niemczech. Toter jasne jest, że ze strony drobnych feudałów znad Renu i ze strony Związku Szwabskiego użyte będą argu-

XUit

tło RistoRyccNt klkkcja Karola

men ty zbrojne w razie elekcji nie idącej po ich myśli. Wobec takiego obrotu sprawy Francja jest nawet skłonna wycofać kandydaturę Franciszka 1 i poprzeć Fryderyka Mądrego, by uniknąć połączenia w jednym ręku władzy w Hiszpanii i władzy cesarskiej, co groziło stwo-rżeniem olbrzymiej potęgi politycznej niebezpiecznej dla Francji.

* Elekcja odbyła się we Frankfurcie w dniu 28 czerwca 1519 r. Fryderyk Mądry wycofał swoją kandydaturę Obrano Karola I, który obejmuje rządy jako cesarz Karol V. Koronacja jego miała miejsce 23 października w Akwizgranie.^]

Hugo uczynił Karola I hiszpańskiego, późniejszego cesarza Karola V, jedną z naczelnych postaci swojego dramatu. Jakkolwiek na planie pierwszym toczy się rozgrywka pomiędzy królem a bandytą Hernanim, to jednak sprawy polityczne towarzyszą tej fikcyjnej akcji i stale zazębiają stię o nią. Akt pierwszy przynosi wiadomość o zgonie cesarza Maksymiliana. Następnie jesteśmy świadkami niepokoju Karola I, pożeranego ambicją, który rozważa swoje szanse, rachuje głosy, na jakie może liczyć, zastanawia się nad argumentami, jakich powinien użyć w stosunku do poszczególnych elektorów, nad ustępstwami i obietnicami, do jakich jest upoważniony dla dopięcia swojego celu. Podkreśla też, że urodził się w Gandawie, a więc nie jest czystej krwi Hiszpanem. Hernani i Ruy Gomez przyłączają się do spisku uknutego przeciw elekcji Karola I. W spisku tym biorą udział zarówno książęta Rzeszy, jak też przedstawiciele arystokracji hiszpańskiej; usłyszymy ich argu-