P1070853

10

wikariuszowskiiej, gdzie arkady zamurowanie do połowy wysokości, tworzą wnęki od strony obejścia, otwarte górą i oszklone).

15,16, 21 K o r p u 8 nawowy (fig. 15, 16, 21) w trakcie prac rekonstrukcyjnych 1948—52 odtworzony w gotyckiej formie z ok. poł. w. XIV. Czteroprzęsłowy, oddzielony wydatnymi ostrołukowymi arkadami tęczy od prezbiterium i ambitu, z dwiema kwadratowymi wieżami od zach., na osi naw bocznych. Przestrzeń międzywieżowa złączona integralnie z nawą główną jako jej piąte przęsło; w nim chór muzyczny z 1953 wg projektu Franciszka Morawskiego (zajmujący miejsce dawnego z 1795—96, powiększonego 1802, zniszczonego 1945). Nawy nakryte sklepieniem gwiaździstym 1949—52, odtworzonym dowolnie, bez materialnych przekazów, wg projektu Franciszka Morawskiego i Jana Zachwatowicza: w nawie głównej znacznie podwyższonym, w formie gwiazd czterora-miennych, w nawach bocznych z gwiazdami ośmioramiennymi wpisanymi w czteroramienne. Sklepienia wsparte na oryginalnych, wydatnych służkach półośmiobocznych (w nawie głównej nałożonych na nieco szersze lizeny o krawędziach ściętych wklęską), z poprawnie zrekonstruowanymi kapitelami. Ściany nawy głównej 1949 podwyższone ok. 2 m,

I gładkie, przeprute dołem smukłymi ostrołukowymi arkadami międzynawowymi o krawędziach obustronnie profilowanych wklęską, wałkiem i fazą, o filarach wspartych na niskich stażowanych cokołach (odsłoniętych przez obniżenie poziomu 17 wnętrza korpusu) (fig. 17). Górą, w polach podwyższonych tarcz sklepiennych wąskie okna ostrołukowe o obustronnych, 18 szerokich, gładkich glifach (fig. 18). Nowe wejścia do wież i pd. kruchty. Kaplice (zob. s. 21) uszeregowane wzdłuż naw bocznych, wielokrotnie przebudowywane w. XVI—XVIII, ujednolicone w większości we wnętrzach i od zewnątrz po pożarze 1772, wg projektu arch. Efraima Schroegera, i 1793— —94 (rząd pd.), po 1945 zachowały wewnątrz swój barokowy charakter. Wyniesione czterema stopniami nad poziom naw bocznych i otwarte do nich zrekonstruowanymi 1950—51 szerokimi ostrołukowymi arkadami o krawędziach przeważnie obustronnie profilowanych.

Z zewnątrz. Fasada zach. oraz elewacje prezbiterium i nawy głównej odtworzone 1948—52 w formie gotyckiej, elewacje kaplic zachowały częściowo wystrój późmoba-rokowy. Ściany prezbiterium oraz latarń nad obejściem (fig. 14 14) gładkie, z szerokimi oknami o płytkich profilowanych ościeżach, ze zrekonstruowanymi maswerkami; ściany nawy głównej również gładkie, z łukami oporowymi dowolnie od-

tworzonymi 1951, z oknami wąskimi o głębokich glifach, z niewłaściwie odtworzonymi maswerkami; wszystkie elewacje z pseudobarokowym szerokim gzymsem podokapowyrn,

1951. Fasada zach. (fig. 12) w części środkowej z portalem 12 gotyckim (fig. 25), zapewne 1430—61, zrekonstruowanym 1953 25 wg licznych zachowanych reliktów, ostrołukowym o ościeżach czterouskokowych, bogato profilowanych kształtką zdobioną zieloną i brunatną glazurą (pierwotnie zieloną, błękitną i żółtą); drizwi brązowe, 1979, projektu Kazimierza Bieńkowskiego z 1969, w miejsce drzwi z 1957, na których dwie mosiężne póżnogotyckie ant aby (fig. 150), ok. 1430, zapewne wyrób 150 norymberski, w (kształcie lwich głów (do ok. 1940 w ażurowych otokach z winorośli, zniszczonych przez okupantów w trakcie wymontowywania ze starych drzwi głównego wejścia), obecnie zdeponowane w Muzeum Archidiecezjalnym.

Nad portalem wielkie, wysokie okno gotyckie, ok. 1430—61, ujęte górą parami płytkich blend >o łuiku koszowym; ostrołu-kowe o ościeżach bogato profilowanych glazurowanymi kształtkami, wypełnione czterodzielnym maswerkiem z wielką rozetą typu witrażowego (fig. 27), odtworzonymi 1951 wg 27 licznych odkrytych pozostałości. W zwieńczeniu fasady szczyt schodkowy dzielony słupkami sterczynowymi, z fryzem ostro-łukowych blend u podstawy, wykonany 1951—52 wg zamysłu Jana Zachwatowicza, projektu Franciszka Morawskiego. Wieże licowane na nowo 1950—51, ujęte skarpami w znacznych partiach pierwotnymi, na narożach fasady podwójnymi (pd. narożna skarpa ustawiona diagonalnie, przy niej druga prostopadła). W wieżach liczne małe otwory okienne; w wieży pd. między skarpami od frontu, do wysokości ok. 5 m kamienny mur romańskiej budowli z ok. poł. w. XI (zob. s. 15). Pn. wieża izachowała przyziemie z póżnogotycką (1506— •—19) kamienną oprawą okna dawnego skarbca katedralnego, obrzeżoną laskowaniem skrzyżowanym w narożach. Hełmy projektu Franciszka Morawskiego 1954, zbudowane 1955, wzorowane na formach zrealizowanych 1725—29, być może wg projektu Antoniego Ferrariego, znanych z miedziorytu Michała Bussego iz 1838; murowane z wyjątkiem zwieńczeń, obite blachą miedzianą; o trzonach czworobocznych, nieco wydłużonych prostopadle do fasady; ujęte w narożach kolumnami wspartymi na wysuniętych z wysokiego cokołu narożnikach profilowanych zwielokrotnioną esownicą; nad kolumnami szerokie, wyłamywane belkowanie, nad którym naroża akcentowane sterczynkami; zwieńczenia hełmów o falistej, łamanej linii. Hełmy wieżyczek-latarń ambitu rekonstruowane 1952 przez Franciszka Morawskiego wg stanu do 6 KZS Poznań