P1100016 (3)

ROZDZIAŁ 7

KLASY W SPOŁECZEŃSTWIE POSTKAPITALISTYCZNYM (I): KONFLIKT PRZEMYSŁOWY

SPOŁECZEŃSTWO KAPITALISTYCZNE W ŚWIETLE TEORII KONFLIKTU MIĘDZY GRUPAMI

Sformułowanie i zastosowanie teorii to dwie różne rzeczy i każda z nich podlega własnym prawom i wzorom. Mimo że teorię można przedstawić w sposób wysoce schematyczny i „logiczny”, analiza faktów byłaby o wiele mniej barwna i interesująca, gdyby skrępowało się ją kaftanem bezpieczeństwa ograniczeń charakterystycznych dla prezentacji teorii. Choć pokażę, w których miejscach przedstawiona dalej analiza konfliktu w zaawansowanym społeczeństwie przemysłowym opiera się na teorii klas społecznych i konfliktu klasowego, to nie będę próbował ułożyć faktów w taki sposób, aby odpowiadały one kolejności postulatów, modeli i hipotez wynikających z rozważań przedstawionych w dwóch poprzednich rozdziałach. W końcowych rozdziałach tego studium naszą analizą będzie kierował raczej porządek rzeczywistości niż teorii, z wyjątkiem niniejszego podrozdziału, który służy specjalnemu celowi w kontekście zaprezentowanej dalej analizy.

Jeśli odrzucimy dawną teorię - jak to zrobiliśmy z teorią Karola Marksa - i zastąpimy ją nową, to powinniśmy wymagać, by za pomocą nowej teorii można było interpretować zarówno te fakty, które dawna teoria tłumaczyła, jak i te, które pozostawiała bez wyjaśnienia. Tak więc jeden z testów przydatności naszej teorii konfliktu między grupami polega na sprawdzeniu możliwości jej zastosowania w odniesieniu do warunków, jakimi zajmował się Marks. Oczywiście nie istnieje żaden ważny powód, dla którego miałoby być możliwe bardziej schematyczne postępowanie z materiałem historycznym niż ze społeczeństwem postkapitalistycznym. Niemniej w obecnym kontekście proponuję uprościć zadanie polegające na ponownej analizie konfliktu społecznego w warunkach kapitalizmu. Powstrzymam się od kwestionowania faktów, jakie opisał Marks, a w zamian skoncentruję się na tym, jak wyglądają te fakty w świetle teorii konfliktu między grupami. Mogłoby się wydawać, że jest to wątpliwa procedura Zbyt często społeczeństwa pojawiające się w pracach socjologów są tylko konstrukcja-