P1100553

fiO ftutiKjcma** — ie rynkuAąpialowcjc«i t )jf lutwii

szau ic. GPW) lub w memorandum informacyjnym (CeTO). Z kolei, po skuteczM emisji spółka musi przekazywać bieżące informacje (dotyczące zdarzeń zwW n>vh z funkcjonowaniem spółki, np. o zawartych kontraktach) do Komisji Papie*#* Wartościowych i Giełd (KPWiG). Spółka ta jest zobligowana również do opracowywania okresowych raportów ekonomiczno-finansowych. Informacje te są do*t«. czane do Komisji Papierów Wartościowych i Giełd w Warszawie i do Polskiej Agencji Prasowej (PAP), a następnie są kierowane do zainteresowanych inwestorów. Funkcja informacyjno-kontrolna ma zatem duże znaczenie przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych na rynku kapitałowym.

Jednocześnie rynek kapitałowy — głównie w okresach transformacji — powinien pełnić funkcję wspierania restrukturyzacji gospodarki, szczególnie procesów jej prywatyzacji. Oczywiście zakres i sposoby realizacji tej funkcji zależą od sytuacji polityczno-gospodarczej kraju i od nastrojów społecznych, czyli od preferencji rządu i społeczeństwa w tym zakresie.

W związku z powyższym w rozwoju rynku kapitałowego istotnego znaczenia nabierają takie jego cechy, jak zaufanie, przejrzystość, płynność, efektywność i elastyczność.

2.3. Fazy rozwoju rynku kapitałowego

Cykl koniunkturalny rynku kapitałowego ulega fluktuacji (wahaniu cyklicznemu). Można w nim wyróżnić pięć podstawowych faz rozwoju, których zmienność i czas trwania mogą być zróżnicowane. Są to:

•    faza uśpienia:

•    faza manipulacji;

•    faza spekulacji;

•    faza konsolidacji lub załamania;

•    faza dojrzałego rynku.

Faza uśpienia. Świadomość istnienia rynku kapitałowego i możliwość inwestowania jest ograniczona, ponieważ dotyczy ograniczonej liczby ludzi. Mola liczb* spółek jest notowana na giełdzie i handel papierami wartościowymi jest powolny, a ceny rynkowe tych papierów są zbliżone do wartości nominalnych. W miarę upływu czasu akcje stają się niedowartościowane, głównie w warunkach dynamicznego otoczenia ekonomicznego Stąd inwestorzy i maklerzy (brokerzy) zaczynają sobie uświadamiać, że dochody z inwestycji w akcje nagle wyłączają oczekiwane korzyści kapitałowe i nie są wyższe od dochodów płynących z konkurencyjnych inwestycji. Po pewnym czasie jednak powoduje to stopniowy wzrost obrotów akcjami.

Faza manipulacji. Manipulacje na rynku kapitałowym zaczynają się wówczs, gdy niektórzy uczestnicy rynku (manipulatorzy) odkrywają, że mała podaż akcji

I ograniczona płynność rynku pozwalają ciągnąć w górę ceny jednej lub kilku akcji nawet przy zakupach małych pakietów akcji. Wzrroi cen akcji zachęca innych inwestorów do kupna akcji, a zarazem pozwala manipulatorom sprzedawać akcje i szybkimi zyskami (czyli wycofywać się z rynko). Początek większej aktywności na rynku (ożywienia handlu papierami wartościowymi) może być także wywołany polityką państwa prowadzoną w celu wzrostu atrakcyjności inwestowania na rynku kapitałowym. W tych dwóch przypadkach nagłe fortuny prowadzą do gorączki kupowania papierów wartościowych.

Faza spekulacji. W sytuacji gdy coraz więcej inwestorów zaczyna realizować korzyści kapitałowe, pojawia się większa liczba spekulantów. Ceny akcji wzrastają ponad ich fundamentalną (nominalną) wartość oraz szybko wzrasta wolumen handlu panterami wartościowymi. Nowe emisje papierów wartościowych są silnie nadsubskrybowane¹ i dlatego wiele firm proponuje ofertę publiczną. Ponadto dotychczasowi właściciele akcji są skłonni je sprzedać, co zwiększa podaż akcji na rynku. Jednak właściwe działania rządu danego państwa (np. wzrost wymagań oferty gotówkowej, wzrost opłat brokerskich, sprzedaż akcji przez instytucjonalnych inwestorów, sprzedaż akcji z zasobów państwowych) mogą osłabić działania spekulacyjne, ale nie można ich całkowicie uniknąć.

Faza konsolidacji lub załamania W pewnym momencie ilość pieniędzy możliwych do zainwestowania staje się niewystarczająca (zbyt mała), a nowe subskrypcje papierów wartościowych są coraz mniej obciążone, maleje więc popyt na rynku. Ponadto potencjalni i dotychczasowi inwestorzy zaczynają zauważać, że ceny rynkowe papierów wartościowych są zupełnie niepowiązane z realną wewnętrzną wartością akcji. W rezultacie ceny akcji są coraz niższe i w zależności od tempa spadku tych cen mamy do czynienia z konsolidacją rynku (zjednoczeniem i umocnieniem) lub z załamaniem rynku.

Niestety odzyskanie zaufania do rynku papierów wartościowych może trwać kilka miesięcy. Zależy to głównie od stopnia spadku cen papierów wartościowych, inflacji i stopy procentowej, wzrostu gospodarczego, rentowności przedsiębiorstw, zachowań inwestorów instytucjonalnych. W lej fazie rozwoju rynku kapitałowego wielu spekulantów w sposób naturalny staje się inwestorami.

Faza dojrzałego rynku. Ta faza rozwoju rynku kapitałowego zaczyna się. gdy pierwsi inwestorzy odzyskają zaufanie do rynku oraz gdy pojawią się nagle inwestorzy bez złych doświadczeń. W tym okresie duże znaczenie ma pojawienie się silnego sektora inwestorów instytucjonalnych. W efekcie wolumen handlu papierami wartościowymi odpowiada przebiegowi procesów gospodarczych, inwestorzy są bardziej wyrafinowani w zawieraniu transakcji kupna-sprzedaży i podaż akcji się zwiększa. Wskutek tego rynek papierów wartościowych jest bardziej płynny. Ceny akcji ulęgają fluktuacji (falowaniu), ale ich zmiany są bardziej gwałtowne.

1

Subskrypcja (o system sprzedaży akcji i obligacji osobom, które zobowiązały się podpisem do ich wykupu i dokonały przedpłaty (często jest ona połączona z pewnymi przywilejami dla subskrybentów >