P1100587

114 Ryijto mwittWiMil M lyi&Mh tojtatmwch

Ryzyko kursu walutowego występuje, gdy instrument finansowy. będący przedmiotem inwestycji, jest wyrażony w obcej walucie. Jego miernikiem jg. zmienność wartości bieżącej otrzymywanych przychodów i ponoszonych wydm, ków związanych w przyszłości zc zmiennością kursów walut. Występuje ono jąk konkurencyjna forma lokaty kapitału przez porównanie stopnia atrakcyjności inw. stycji na tynku krajowym i zagranicznym.

Ryzyko infrastruktury rynków kapitałowych poszczególnych państw, Rą, | paiiĄwane w wymianę międzynarodowym, wynika z różnic w sprawności i efek tywności ich funkcjonowania. W związku z globalizacją rynków kapitałowych ono coraz większe znaczenie i dotyczy zarówno infrastruktury technicznej (teleks munikacja, komputeryzacja), jak i infrastruktury finansowej (banki i inne instytucje finansowe).

Ryzyko zdeterminowane przez spółkę-emitenta. mające wpływ na sektor, zależy od zachowań uczestników rynku kapitałowego (w tyra od inwestorów). Można je podzielić na ryzyko: bankructwa (upadłości) spółek, zarządzania spółką, sektora.

Ryzyko bankructwa spółek wynika z wyboru i braku powodzenia realizacji orientacji strategicznej spółki, a także z niekorzystnych zmian otoczenia spółki ora* braku wrażliwości na konkurencję i braku walki z nią. Ryzyko bankructwa jest elementem ryzyka niedotrzymania warunków i powodu bankructwa. Ryzyko niedotrzymania warunków jest ponoszone przez właścicieli papierów wartościowych mających charakter wierzyciełski i występuje, gdy emitent nie wypłaca odsetek lub nie oddaje pożyczonego kapitału (wartości nominalnej obligacji). W przypadku akcji uprzywilejowanych występuje ono. gdy emitent nie wypłaca dywidendy. Ma ono zatem wpływ na ryzyko inwestorów związane z wyborem papierów wartościowych. Mogą oni bowiem stracić całość swojego kapitału lub część kapitału, gdy inwestują pożyczone pieniądze, a uzyskana kwota ze sprzedaży akcji lub obligacji nie pozwala na oddanie długu.

Wyznacznikami ryzyka spółki-emitenta jest rodzaj i zakres jej działalności lej zyski i wielkość wypłacanej dywidendy mają bowiem bezpośredni wpływ na tendencje notowań akcji na giełdzie. Szczególne znaczenie mają przedsięwzięcia emitenta dotyczące zmian w zakresie wielkości produkcji i nowych zamówień, zaawansowanie inwestycji, eksport, ceny nośników energii, system podatkowy, zadłużenie z powodu priorytetu obsługi długów nad wypłatą dywidend. Utrzymująca są słaba kondycja finansowa spółki w dłuższym okresie jest sygnałem spadku jej wiarygodności i zainteresowania wśród inwestorów. W przypadku bankructwa spółki jej akcje i obligacje są zwykle bezwartościowe. Inwestorzy tracą część lub całość kapitału nawet wówczas, gdy nie byli zmuszeni do wcześniejszej likwidacji swojej inwestycji. W sytuacji gdy właściciele papierów wartościowych są zagrożeni utratą całego kapitału, mogą starać się o odzyskanie swoich należności z istniejącego jeszcze majątku spółki. Szczególnie niebezpieczne jest ryzyko bankructwa emitenta. gdy inwestor nie posiada odpowiednio zdywersyfikowanego portfela papierni

wartościowych. Generalnie, zgodnie z prawem akcje w kolejce do nuuy upadłościowej spółki znajdują się na samym końcu- po zaspokojeniu roszczeń banków

i innych wierzycieli. W lepszej sytuacji są posiadacze obligacji, ponieważ ich rosz-c zen i a mają pierwszeństwo przed roszczeniami posiadaczy akcji.

Ryzyko zarządzania spółką emitującą akcje Iuł> obligacje można rozpatrywać. po pierwsze, jako ryzyko dochodów spółki (biznesu), czyli zmienności do chodów osiąganych przez spółkę oraz zdolności kreowania zysku i płynności finan-sowej. Tb z kolei wpływa na wartość akcji i na wielkość dywidend uzyskiwanych z tytułu posiadania tych akcji. Po drugie, jako ryzyko finansowe związane z finansowaniem spółki przez zadłużenie (kredyty i zobowiązania), a także ze złą (niewłaściwą) relacją kapitału własnego do obcego, w tym zadłużenia. Jest ono zatem wynikiem niekorzystnego efektu działania dźwigni finansowej.

Ryzyko sektora wynika natomiast z inwestowania w akcje spółek, które z uwagi na swoją specyfikę charakteryzują się większym ryzykiem niż spółki innych sektorów gospodarki. W efekcie ryzyko zarządzania spółką i sektora ma wpływ na ryzyko ponoszone przez właścicieli akcji-

Ryzyko zdeterminowane przez inwestorów to ryzyko: dochodów inwestorów. manipulacji rynkiem, zarządzania portfelem.

Ryzyko dochodów inwestorów, czyli przejściowego wstrzymania łub ograniczenia dochodów, ma miejsce w sytuacji braku możliwości wypłaty przez eminenu należnych dywidend lub odsetek. Tb ryzyko jest szczególnie duże, gdy spółka ponosi ciągłe straty, ponieważ jest to sygnał prawdopodobnej jej upadłości w przyszłości. Przejściowe wstrzymanie, a nawet tylko ograniczenie uzyskiwania dochodów przez inwestorów z konkretnych papierów wartościowych ma wpływ na obniżenie ich cen rynkowych. Ryzyko dochodów inwestorów może mieć charakter wtórny i dotyczyć również potencjalnych nabywców papierów- wartościowych, czyli nie tylko posiadaczy akcji.

Ryzyko manipulacji rynkiem papierów wartościowych wynika ze świadomych działali pojedynczych inwestorów lub grupy inwestorów w celu ukierunkowania kształtowania się poziomu cen rynkowych wybranych papierów wartościowych. Inwestorzy osiągają taki cel dzięki składaniu stosunkowo licznych zleceii kupna-sprzedaży oraz odpowiednio zredagowanych informacji w publikatorach (np. artykuły prasowe). Ryzyko to rośnie w sytuacji małego rozpoznania rynku przez inwestorów a może być szczególnie duże na małym i jeszcze nicrozwinięcym rynku kapitałowym.

Ryzyko zarządzaniu portfelem papierów wartościowych jest związane z doborem metod efektywnego inwestowania na giełdzie, a głównie z dywersyfikacją portfela według zasady maksymalizacji stopy zysku względem ryzyka.

We współczesnym świecie wzrasta zainteresowanie ryzykiem inwestowania w papiery wartościowe. Można stwierdzić, że zarządzanie nim stało się wręcz przemysłem w ostatnich kilku dekadach. Istotny wpływ miała na to postępująca globalizacja rynków kapitałowych partsiw Unii Europejskiej. Azji i Ameryki. Wynikiem