Obraz5 (47)

Odporność na ścieranie zwiększa się przez dodanie kruszywa sztucznego —• karborundu lub korundu, a jako wypełniacz masy betonowej stosuje się drobne stłuczki z porcelany. Wielkość ziaren kruszywa z korundu powinna wynosić 1—3 mm. Na 1 m² ułożonej masy należy stosować 500—600 g kruszywa, np. korundu.

CHARAKTERYSTYKA NATURALNYCH MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Cegła klinkierowa budowlana (wg PN-66/B-12008), wymiary 250 X X 120 X 65 mm. Klinkier drogowy cechuje większa odporność na ścieranie, ściskanie i uderzanie. Wymiary 220 X 100 X 80 i 220 X X 100 X 65 mm.

Płytki i kształtki podłogowe ceramiczne (terakota) odporne na działanie kwasów stosuje się przede wszystkim w pomieszczeniach sanitarnych. W elementach zagospodarowania terenu osiedlowego należy je wykorzysty wać jako wykładzinę w basenach kąpielowych czy ewentualnie w basenach ozdobnych. Kształt płytek może być kwadratowy, prostokątny, trójkątny, sześciokątny, czworokątny, pięcio-kątny, ośmiokątny. Oznaczone są one numerami 1—42, w zależności od wymiarów. Barwa produkowanych płytek może być różna: biała, szara, żółta, czerwona, czarna, niebieska, zielona itd.

Ceramiczne rurki drenarskie mają średnice wewnątrzne 50— 200 mm. Najbardziej przydatne na terenach zieleni są rurki o średnicy 50, 62,5, 75, 100 mm i długości 330 mm, z dopuszczalnym odchyleniem ±10 mm.

Ogrodzeniowe pustaki ceramiczne mają wymiary 215 X 215 X

X 100 mm i ciężar 5 kg lub 215 X 215 X 65 mm i ciężar 3,2 kg.

Są one tańsze od płytek chodnikowych betonowych. Nadają się do budowy ogrodzeń, niskich murków ozdobnych, ażurowych nawierzchni trawiastych w miejscach wypoczynku biernego, policzków schodów terenowych, ażurów w litych ścianach ogrodzeń lub elementów zabawowych dla dzieci (ścianki betonowe), osłon śmietnikowych, lekkich nawierzchni wokół drzew, do podkreślenia linii brzegowej rabat (wtopione w trawnik).

Naturalnych kruszyw kamiennych używanych do betonu zwykłego jest bardzo dużo. Piasek, klasyfikowany jako kruszywo drobne, może mieć następujące frakcje (w mm): 0,05—0,16, 0,16—0,32, 0,32— 0,65, 0,65—1,25, 1,25—2,50, 2,5—5,0.

Żwir jest to kruszywo grube o następujących frakcjach (w mm): 5—10, 10—20, 20—40, 40—80.

Wielofrakcyjne mieszanki kruszywa drobnego i grubego dzielą się na piaskowo-żwirowe i żwirowo-piaskowe.

Mieszanka piaskowo-żwirowa (pospółka) ma frakcje do 20 lub do 40 mm.

Mieszanki żwirowo-piaskowe mają frakcje (w mm): 1,25—10, 1,25— 20, 1,25—40, 2,50—10, 2,50—20, 2,50—40.

Kruszywo kamienne łamane dzieli się na 5 rodzajów:

—    kruszyny do 5 mm,

— kliniec 5—16, 5—20, 8—16, 16—25 mm,

— tłuczeń 20—60, 25—40, 40—60 mm,

—    niesort do 8, 25, 40, 60 mm,

—    kruszywo granulowane: miał do 2 mm i grys 2—5, 5—8, 8—12, 12—16, 16—25 mm.

Kruszywo kamienne łamane z wapieni, marmurów i dolomitów dzieli się na jednofrakcyjne: 0—2, 2—5, 5—10, 10—20, 20—40, 40—

80 mm i wielofrakcyjne: 0—5, 5—20, 10—40, 40—80.

Żużel wielkopiecowy kawałkowy jest produktem ubocznym, powstałym w wyniku wytapiania surówki w wielkich piecach. Stosowany jest do budowy nawierzchni drogowych, warstwy ścierającej oraz do podbudowy i do produkcji betonu.

Żużel wielkopiecowy pumeksowy stosuje się do produkcji prefabrykatów z betonu i ścian betonowych.

Tabl. 2. Frakcje kruszywa żużlowego

Wyszczególnienie	Drogowe	Budowlane
Sortowane
grys	2—5	5—10
	5—8	10—20
	8—12
	12—16
	16—25
tłuczeń	25—40	20—40
	40—60
	60—80
Nie sortowane
kruszyny	do 2	do 5
	do 5
pospółka	do 12	do 10
	do 25	do 20
	do 40
	do 60
	do 80

Źródło: T. Jarząbek, A. Konkowski: Materiały budowlane mineralne i chemiczne. PWE, Warszawa 1972.

101