Lepkość wynika z siły tarcia między dwiema równolegle przesuwąjącymi się warstwami płynu, która opisana jest równaniem:
. . dw
F—t|A~ (.1.4)
gdzie:
H - lepkość dynamiczna Pa s.
F - siła tarcia, N,
A - powierzchnia, m2, dw/dy - prędkość ścinania, s'1.
Lepkość gazów rośnie wraz ze wzrostem temperatury i jest praktycznie niezależna od ciśnienia (do ok. I MPa). W obliczeniach technicznych lepkość gazów w różnych temperaturach można obliczać ze wzoru Sutherlanda:
i
273+C f T¥
gdzie:
ilo - lepkość w temperaturze 273 K,
C — stała zależna od rodzaju gazu.
Ciepłem przemiany fazowej nazywa się ilość ciepła odniesioną do jednostki masy danej substancji, którą trzeba doprowadzić lub odprowadzić w celu wywołania zmiany stanu skupienia.
a. Ciepło parowania
W piśmiennictwie można znaleźć znaczną ilość danych na temat ciepła parowania różnych substancji. W przypadku braku takich danych najprostszym, chociaż niezbyt dokładnym, sposobem wyznaczania ciepła parowania jest reguła Troutona;
Tw
gdzie:
rM - molowe ciepło parowania, kJ/kmol,
T. - temperatura wrzenia pod ciśnieniem normalnym, K.
Dokładniejszą zależnością pozwalającą obliczyć ciepło parowania jest mńt Giacalomca:
Tz-I
gdzie:
T* - temperaturo wrzenia, K,
R - stała gazowa = 8314 J/(kmol*K),
Tt = T^/Tk, - zredukowana temperatura wrzenia.
Pi = P/Pi, - zredukowane ciśnienie.
Ciepło parowonia dla mieszanin cieczy oblicza się przyjmując addytywność udziałów ciepła parowania:
rM=2>Mi*Xi O*)
l
gdzie:
to - molowe ciepła parowania składników, kJ/kmol x« - udziały molowe składników.
b. Ciepło topnienia lub zamarzania
Ciepło topnienia jest właściwością stosunkowo mało zbadaną dla produktów spożywczych. Przybliżone wartości ciepła zamarzania (równego ilościowo ciepłu topnienia) można obliczyć z zależności:
L = L
HjO * AHjO
gdzie:
LhjO “ ciepło krzepnięcia wody (333,67 kJ/kg),
xH,o “ ułamek masowy wody w produkcie.
Współczynnik przewodzenia ciepła gazów (dla ciśnień zbliżonych do nonnałnefo) można obliczać ze wzoru: •
X-Bc v»| (1.1Q)
gdzie:
c, - ciepło właściwe gazu przy stałej objętości, J/(mol*K):
B - współczynnik zależny od wykładnika adiabaty x (dla gazów je<tooaioinow%«h B = 2,5, dla dwuatomowych B = 1.9 i dla trójatomowycłt B = |.72> dla garów więcej niż trójatomowych z kolei:
II