54
przedstawia obieg idealny z przegrzewem międzystopniowym, dla którego założono; /, «t0, T, ■ Ts i przyjęto T20 = Tlt0, czyli ppQ = ppof*-
Obieg dodany Braytona ma w przypadku optymalnym średnią górną temperaturę
*30 Sl
TjĆo - '
Przyjmijmy ciśnienie przegrzewu międzystopniowego niższe od optymalnego, P, < PPo (rys. II. 15a). Zamiast punktów 20, 30 otrzymamy punkty przed i za przegrzewem, oznaczone 2, 3. Temperatura przed przegrzewem obniży się, 7*2 < T20. Oznaczmy 2'-punkt przecięcia izotermy Tio z izobarą pp. Nowy obieg dodany 2-3-s3-s,-2 możemy rozłożyć na dwie części. Pierwsza część 2'-3-jj-Ja-2' przedstawia obieg o tej samej średniej górnej temperaturze Tle co obieg 20—30—s30—s1—2, przy czym strumień ciepła dostarczony w przegrzewaczu międzystopniowym jest dla tych obu biegów jednakowy:
4ip ~ ~ ho~~^2o
(zakładamy tu małą wartość Ap = Ppo—ppl Wobec tego dodanie obiegu 2'—3—53—52—2' zwiększa sprawność obiegu kombinowanego dokładnie tak samo, jak dodanie obiegu 20—30—s30—s,— 20.
Druga część obiegu Braytona — zakreskowana na rys. II.15a — 2—2'—s2—S|-2 ma średnią górną temperaturę
T2 + T2
co obniża zysk możliwy do osiągnięcia.
Wykazaliśmy, że przyjęcie temperatury przed przegrzewem międzystop-
o b
Rys. IMS. Wpływ ciśnienia p, mniejszego niż optymalne (a) i większego niż optym lnc (b)
niowym Tt < Ti0 = Tlc, tj. przyjęcie ciśnienia pp < pp0, zmniejsza sprawność obiegu kombinowanego.
Podobnie można wykazać pogorszenie sprawności w przypadku, gdy Pp > Ppo- Rysunek II. 15b przedstawia obieg dodany optymalny 20—30—$30— jj— 20 oraz obieg 2—3——Sj — 2, dia którego ciśnienie przegrzewu wynosi pf > pp0. Oznaczmy na izobarze punkt 2', leżący na izotermie T20 = Tlt. Obieg dodany 2—3—ss—s, —2 ma taką samą średnią górną temperaturę, jak część obiegu optymalnego obejmująca pole T—30—s30—s2—2', przy czym strumień ciepła jest dla obu tych obiegów jednakowy: qlp * i3—/2 =» i30—/"j. Zakładamy tu znowu małą wartość Ap - Pp—Ppo- Wobec tego dodanie obiegu 2—3—si—sl —2 przy ciśnieniu pp prowadzi do takiego samego przyrostu sprawności, jak dodanie części obiegu optymalnego 2'—3—s30—s^—2'. W obiegu optymalnym dysponujemy jednak drugą jego częścią - za kreskowaną na rysunku II.15b — 20—2'—s\- s,—20, która ma górną temperaturę
>TU.
2
Niewykorzystanie tej części obiegu zmniejsza możliwy do uzyskania przyrost sprawności. Przyjmując pp > pp0 zmniejszymy pole ciepła doprowadzonego przy temperaturze wyższej od Tle o część zakreskowaną, co powoduje obniżenie sprawności obiegu kombinowanego, w porównaniu z obiegiem optymalnym. W ten sposób udowodniliśmy, że zarówno pp < pp0, jak też Pp > PPo jest niekorzystne. Optymalne ciśnienie przegrzewu międzystopniowego należy obierać tak, by zgodnie ze wzorem (11.15) temperatura przed przegrzewem międzystopniowym była równa średniej górnej temperaturze obiegu kombinowanego. Zgodnie z rysunkiem II.14b
^2opi —
(11.16)
Relacja została udowodniona dla przypadku, gdy 7", = T3, tj. gdy temperatura pary świeżej równa się temperaturze pary za przegrzewem międzystopniowym. Można jednak udowodnić, że obowiązuje ona również, gdy Tv 9* T3. Obliczenie optymalnej temperatury T2 = Tu, a tym samym określenie optymalnego ciśnienia przegrzewu pp0, nie jest możliwe bezpośrednio, nie znamy bowiem z góry wszystkich wielkości występujących we wzorze (11.16), nie znamy zwłaszcza i2 oraz s3. Wymaga to zastosowania metody iteracyjnej, która jest w tym zadaniu szybko zbieżna. Zakładając wstępnie (T2)I = T[c = (/, — is)/(s1 — s5) znajdujemy na izentropie poprowadzonej z punktu 1 pierwsze przybliżenie punktu (2)l i pierwsze przybliżenie optymalnej izobary (p.),. Korzystając ze wzoru (11.16) obliczamy drugie przybliżenie {T2)2 i (pp)2. Z reguły drugie przybliżenie jest wystarczająco dokładne.
Ścisłe zachowanie wartości t2op, nie jest potrzebne, zwłaszcza że obliczenia nasze dotyczą obiegu idealnego. W praktyce optymalne ciśnienie przegrzewu