P1510716

WSPÓŁCZESNE RASY SZLACHETNE

Rola współczesnych ras szlachetnych ulega systematycznej ewolucji. O ile w przeszłości ich udział w pogłowiu ogólnym poszczególnych krajów był stosunkowo wysoki, o tyle w ostatnich dziesięcioleciach wyraźnie się zmniejsza. Nie oznacza to, aby ich znaczenie było niedoceniane. Są one nadal doskonalone, zwłaszcza pod względem cech tucznych i rzeźnych, które dzięki większej odziedziczalności są łatwiejsze do poprawienia przez selekcję. Cechy użytkowości rozpłodowej jako niskoodziedziczalne mogą być doskonalone dzięki wykorzystaniu innych źródeł zmienności, głównie przez krzyżowanie międzyra-sowe i międzyliniowe.

W krajach o wysokim poziomie produkcji czyste rasy są utrzymywane prawie wyłącznie w stadach hodowlanych. W chowie masowym są używane do produkcji mieszańców. W większości tych krajów używa się też czystych ras do tworzenia różnego rodzaju hybrydów przeznaczanych do rozrodu w produkcji masowej. Na przykład w Belgii hybrydy stanowią ok. 10% pogłowia zarodowego świń. W Polsce przykładem hybrydy jest syntetyczna męska linia 990.

Wśród licznych ras europejskich dominują dwie grupy. Jedną stanowi wielka biała angielska i jej pochodne, np. wielka biała polska, niemiecka szlachetna, czeska biała szlachetna. Są to świnie typu mięsnego, o białym umaszczeniu i stojących uszach (ostrouche). Druga grupa obejmuje liczne tzw. rasy krajowe. Są one także mięsne, o białym umaszczeniu, ale zwisłouche (rys. 8.1 - wklejka). Do ich określenia przyjęto angielskie słowo landrace oraz nazwę kraju, w którym są utrzymywane, np. duńska krajowa (Danish Landrace), szwedzka (Swedish Landrace), brytyjska, niemiecka, holenderska, belgijska, norweska. Do nich zalicza się również polską biedą zwisłouchą (Polish Landrace).

Te dwie grupy ras w poszczególnych krajach stanowią łącznie od 70% do 95% pogłowia zarodowego czystych ras. Obecnie w większości krajów przeważają świnie landrace, a tylko w niehcznych, jak Wielka Brytania, Czechy, Francja, więcej jest ras wielkich białych (Simon i Buchenauer 1993). Inne rasy są na ogół mniej liczne i głównie wykorzystywane do krzyżowania jako komponent ojcowski.