P5101386

Zadanie 12 (2 punkty)

Do niedawna używano probierza trzeźwości, w którym wprowadzany alkohol utleniał się do kwasu przy równoczesne) redukcji dichromianu(VI> potasu. Wiedząc, że reakcja u zachodzi w środowisku kwasowym i obserwuje się zmianę barwy z pomarańczowej na zieloną, zaproponuj równanie reakcji zachodzącej w probierzu i udowodnij, pisząc odpowiednie równania połówkowe, że jest to reakcja utfe. niania-rcdukcji.

Odpowiedź:

2K.O.O, + 3 CH, — CHj — OH + 8 HjS0₄-- 2 a-,(S0₄), + 2 K,S0₄ + 3 CH.COOH + l|§

pomarańczowa    7JekKu

2 Cr'¹ + 2 - 3e^_    ■ w 2 Cr™ ■ I - 2 reakcja redukcji

12

O* - 4c" -► C™    | I • 3 reakcja utleniania

Pamiętaj o zasadach obliczania stopni utlenienia atomów węgla w związkach organicznych

Zadanie 13 (2 punkty)

Alkohol etylowy ogrzany do temperatury 140 °C w obecności stężonego HjS0₄ nic ulega reakcji etimś* cji, lecz dwie jego cząsteczki reagują ze sobą z wydzieleniem wody. Powstający produkt stanowi przjthd związku zwanego eterem. Etery to związki, w których atom tlenu jest połączony z resztami w^jowodt rowy mi. Można je przedstawić ogólnym wzorem R,-0-Rj (R,. R, - jednakowe lub różne grupy węglowo dorowe).

1.    Zapisz równanie zachodzącej reakcji.

2.    Wiedząc, jak zbudowana jest cząsteczka eteru, zapisz równanie reakcji, w której z etanolami sodu i b» mometanu powstaje odpowiedni eter i bromek sodu. Podaj nazwę otrzymanego eteru.

Odpowiedź:

1)

2 CH, - CHj - OH

h₂so_4wŁ

ogrzewanie

CH, - CH₂ - O - CHj - CH, + H,0 eter dietylowy

2)

CHj - CHj - ONa + CHj - Br

CH, - CHj - O - CH, + NaBr eter etylowo-metylowy

Pamieuj' W nazwie podano podstawniki węglowodorowe^'kolejnościdlabcnttmn ^{Pa Kr} '    ^dnlt z^sad nomenklatury związków organicznych).

234

Nowa matura

-chemia

Aldehydy i ketony

Aldehydy

Aldehydy to związki zawierające grupę funkcyjną -CHO, zwaną aldehydową. Ogólny wzór aldehydów zawierających jedną grupę funkcyjną:

R - CHO

gdzie: R to atom wodoru, grupa alkilowa lub ary Iowa.

• nasycone	CHj — CH — CHj — CHO
	O** ; ",	3-mctylobuian-l-al
• nienasycone	CH, - CH - CH - CHO	but-2-en-l-al .
— • aromatyczne	igg	benzenokarboaldehyd (aldehyd benzoesowy)
• cykliczne	^^.CHO	cykloheksanokarboaldehyd i

Metanol to bezbarwny gaz o gryzącym zapachu drażniącym błony śluzowe, dobrze rozpuszczalny w wodne. Jego roztwór wodny to formalina. Jest to substancja trująca.

Aldehyd benzoesowy to oleista ciecz o zapachu gorzkich migdałów, trudno rozpuszczalna w wodzie, ale mieszająca się z alkoholem i eterem w każdym stosunku.

Biorąc pod uwagę nasycone aldehydy łańcuchowe, zauważono, że ich temperatury wrzenia są niższe niż odpowiednich alkoholi. Fakt ten potwierdza brak asocjacji cząsteczek tych związków. Metanal w temperaturze pokojowej jest gazem, zaś pozostałe człony szeregu homologicznego - w zależności od liczby atomów węgla - są cieczami lub ciałami stałymi. W szeregu homologicznym nasyconych aldehydów łańcuchowych systematycznie rosną temperatury wrzenia i topnienia oraz gęstość, natomiast maleje rozpuszczalność w wodzie.

Właściwości chemiczne aldehydów wynikają z obecności grupy funkcyjnej, a także charakteru reszty węglowodorowej

reaktywne wiązania