P1520562

pwti Mtih wwpuiąwvchi ąąii vąiuą(l$iuvvi*Ii m\ ią'#wł\vłu|ih\j ImknI# błędni * Muumtdcgo OdubYlmUt* ttmuuuyUI wy#wala dępttUki\Y*ft<\)t komórek v^ąą(;^p\\ \ m    pąfottdłtłdl ąiw\vw ol||H iiptu^W

czncuiwwb Nwwtnu    ihuu*iu»w,Yut pubuduMdi dwdwłi de wy'

l^ąąiąłwąwąuYeh uniudków puiw nurzgu, mużiUKu i kury ine^gewąj

NftWftd w^phu

W grzbietową^-łyluąj ęgęści jauty ueMowąi, w powierzchniowej waretwlę błony śluzową^ wśród gęsto ułożonych komórek podporowych nabłonka. leżą neu-ropy. czyli utnwowe komórki węchowe ząkuóożwm licznymi rzęskami Rzęski zwrócouo są do światła jamy uoaowej. Część węchowa jamy wosewęj ząjmwe u psą owczarka ok- ISO, ą u człowieka h cui⁵⁴. Liczba oeumuow komórek węchowych wynosi pk kilkuset milionów w psu owczarka, a ck iOO milionów u człowieka- Hzęski oeuronów węchowych ąą chenmrecepto-rami wrażliwymi na cząsteczki chemiczna obecne we wdychanym pcw mirzo, W przedniej części jamy nosowej, w pobliżu przegrody nosowej i otworu nosowo-podniebiennego, leży narząd węchowy lemieszowy, a v\ nim skupiska neuronów węchewych dedatkewyęh. Rola tegp narządu nie została dotąd do-kładnie poznana. Od neuronów węchowych odchodzą neuryty w kierunku mózgowia. Około 20 neurytów tworzy jedną nic węchową, która przechodni przez otworek kości sitowej do najbardziej wysuniętej do przodu części mózgowia - opuszki węchowej. Cały zespół nici węchowych tworzy nerw węchowy. W opuszce oraz w niektórych obszarach zarówno podkorowych, jak i kory mózgowej znajdują się kolejne neurony uczestniczące w odbierze i przetwarzaniu informacji węchowej. W korze mózgowej rodzi się ostateczne czucie zapachu, na które składa się ogromna różnorodność informacji. Grue py związków chemicznych o nieco tylko odmiennej budowie przestrzennej cząsteczki lub różniące się zaledwie jednym wiązaniem chemicznym, mogą być rozróżniane jako związki o różnych zapachach. Większość zwierząt domowych i wolno żyjących kieruje się węchem przy wyborze pokarmu, wyszukiwaniu partnera płci przeciwnej, rozpoznawany* własnego potomstwa oraz ocenie środowiska jako przyjaznego bądź zagrażającego. Feromony, czyli zapachowe związki chemiczne wydzielane z moczem, kałem, śliną, potem, a także przez skórę lub przez wyspecjalizowane gruczoły, np. napletkowe, pochwowe i sromowe, są wyczuwane przez zwierzęta (szczególnie wolno żyjące) z ogromnej odległości (mierzonej w kilometrach). Wywierają one wpływ na zachowanie się zwierząt i ich rozród. Dobrze poznane są feromony knura: androstenon i.androstenol, wytwarzane w jądrach, z krwią przenoszone do ślinianek i wydalane ze śliną do otoczenia. Androstenon wpływa na zachowanie samicy, androstenol zaś inicjuje procesy hormonalnej regulacji rozrodu.

a?