2.1.10.3. Skurcz komórki mięśniowej i skurcz mięśnia
Komórka mięśniowa odpowiada na bodziec pojedynczy zgodnie z prawem „wszystko albo nic”. Oznacza to, że bodziec podprogowy nie stymuluje skurczu komórki, natomiast bodziec progowy wywołuje skurcz maksymalny. Dalszy wzrost siły bodźca nie powoduje zwiększenia skurczu. W przypadku całego mięśnia, wielkość skurczu pojedynczego zależy od siły bodźca. Przy bodźcu progowym, skurcz jest najmniejszy. Wraz ze wzrostem siły bodźca rośnie również wielkość skurczu aż do osiągnięcia skurczu maksymalnego. Stopniowanie siły skurczu mięśnia jest możliwe dzięki stymulacji coraz większej ilości jednostek motorycznych tworzących dany mięsień (rekrutacja jednostek ruchowych).
W warunkach fizjologicznych mięśnie szkieletowe nigdy nie są całkowicie rozluźnione. Nawet te mięśnie, które w danej chwili nie kurczą się, utrzymywane są w stanie ciągłego napięcia, tzw. tonusu mięśniowego. Jest to stan, w którym pobudzana jest niewielka ilość jednostek motorycznych. Pojedyncze skurcze nie są widoczne, ponieważ jednostki motorycz-ne są pobudzane na zmianę (asynchronicznie). Tonus mięśniowy jest utrzymywany za pomocą impulsów nerwowych wysyłanych do mięśni szkieletowych przez neurony ruchowe pnia mózgu i rdzenia kręgowego. Ośrodkowy układ nerwowy stale otrzymuje z proprioreceptorów mięśni i ścięgien informacje o aktualnym napięciu mięśni. Napięcie mięśniowe znika, a mięsień ulega zwiotczeniu, gdy zaopatrujący go nerw zostanie przecięty. Przejściowe zniesienie napięcia mięśniowego występuje w czasie głębokiej narkozy lub w stanie omdlenia. Wielkość napięcia zmniejsza się podczas snu, natomiast rośnie w stanach wzmożonej koncentracji. Napięcie mięśniowe jest odpowiedzialne za utrzymywanie postawy ciała oraz za gotowość mięśni do wykonywania właściwych im czynności.
Mięśnie szkieletowe kręgowców zbudowane są z dwóch rodzajów włókien mięśniowych - czerwonych (kurczących się wolno lub tonicznie) i białych (kurczących się szybko lub fazowo). Włókna te wchodzą w skład mięśni w różnych proporcjach, dając podstawę do klasyfikacji danego mięśnia (czerwony lub biały). Podział na włókna czerwone i białe opiera się na występujących między nimi różnicach morfologicznych, biochemicznych i fizjologicznych.
6f