P1590209

Uanli larw w

być wykonane metodami krwawymi lula j

M

doki

ci y a f i rwn ffŁrui

w a polegają na otwarciu jamy brzusznej p_r loch) lub przez sklepienie pochwy (-u kia

i Uritw) i S u M u n i c.ł i u jajników po uprzednim podwiązaniu lub ziół/

dianiu ni

di

cyń krwionośnych

:zyniaj ących jajniki. W ten loch. Przy di

IWO

ópcruJi|cego istnieje możliwuść wytrzebienia dużej ilości loch w cią^S knilkU ko czasu, Jnlm (wprawny lekurz weterynarii na Węgrzech^M w stunie wytrzebić 30 i więcej sztuk loszek w ciągu godziny).

Metody bezkrwawe polegają na hamowaniu wydzielania ggj mulotropiny (F.S.H ) przez przysadką w drodze stosowania wysoki^ (luwilt stilboestrolu w postaci zastrzyków lub tabletek wszczepiany^ poci skórą. Dawniej stosowano sztuczne obciążenie macicy u loch prz^Sl wprowadzeniu kulek oł o w iunych lub innych, tzw. śrutowanie loch, ^ pobiega wystąpowaniu rui też na drodze hamowania wydzielania w«, wnątrznego. Hamowanie rui obu wymienionymi metodami jest przeje] cicjwe i po usunięciu czynnika działającego może powrócić normalny cykl płciowy z owulaeją i zdolnością do zapłódnienia.^^^^^^^^^H

Zaburzenia

zacho w

płciowy m s a m i c y

Nieprawidłowe zachowanie płciowe samic ma zwykle dwojaki prze«i bieg:    1) osłabienie nasilenia odruchów płciowych w czasie cyklu lub

2) zwiększenie nasilenia odruchów i przedłużenie ich trwania poza nor. malny czas dla gatunku.

Osłabienie objawów rui może być pozorne lub faktyczne. Pozorny brak rui mamy przy regularnym wzroście pęcherzyka Graafa i formo-waniu sią ciałka żółtego, ale gdy brak jest zewnętrznych objawów rui jest to tzw. cicha ruja. Zjawisko to wystąpuje u wszystkich gatunków zwierząt. Szczególnym problemem jest w dużych oborach, bo nie wiadomo kiedy unasieniać czy pokrywać poszczególne krowy czy jałówki. Zaburzenie to występuje często na tle niedomagań przysadkowych w wydzielaniu gonadotropin. Przy osłabionym wydzielaniu przysadki mamy jakby anestrus, podobnie jak u zwierząt o sezonowej rui. IVIoże być 'wynikiem braku światła, ■witamin lub innych nieprawidłowych warunków środowiska-, z żywieniem łącznie. Po usunięciu lub ustąpieniu niekorzystnych warunków powraca u samic normalny cykl płciowy z objawami rui. Faktyczne trwałe osłabienie lub zupełny brak objawów rui występują u samic z pierwotnymi zaburzeniami w rozwoju jajni-j ków, takich jak niedorozwój jajników na tle genetycznym (hypoplazja jajników) lub zaburzeń hormonalno-rozwojowych (free-martiny) i in-₁ nych (oon-testis itp.).

Nadmierny popęd płciowy z objawami stałej, długotrwałej lub nie-j regularnej rui jest wynikiem zaburzonego (zwykle wzmożonego) wytwarzania przez organizm samicy estrogenów. Nadmierny popęd, spowodo-j wany zmianami w jajnikach polega, na długim utrzymywaniu się pęcherzyka Graafa jako cysty. Owulacja wtedy nie następuje, natomiast gro-j madzi się płyn pęcherzykowy. W tych przypadkach ruja u krowy czy u klaczy może trwać kilkanaście dni, a nawet dłużej. Długotrwałe | nasilone objawy rui nazywa się „snębicą” (nymyłiamania.). Gdy snębioa występuje u bydła przez dłuższy okres, prowadzi ona do trwałego pras