Syst Finansowy082

"Podstawowa metoda zabezpieczenia się przed ryzykiem pierwszego typu polega na dokładnej analizie kredytu. W praktyce polega to na badaniu zdolności kredytowej kredytobiorcy, która oznacza jego zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w umownych terminach spłaty. Stosowane przez banki metody oceny zdolności kredytowej są zróżnicowane i zależą od rodzaju udzielanych kredytów oraz od kredytobiorcy (jego osobowości prawnej, sytuacji finansowej oraz od tego, na ile bank zna go na podstawie dotychczasowych kontaktów).

Przy badaniu zdolności kredytowej bank posługuje się ogólną analizą ekonomiczną, która zawiera takie elementy, jak: charakterystyka kredytobiorcy, historia współpracy z nim, ocena rynku, na którym kredytobiorca działa, ocena sposobu zarządzania firmą oraz analizami szczegółowymi, dotyczącymi sytuacji finansowej (Pietruszyńska, 1993). W ramach tych ostatnich wykorzystuje się:

•    analizę porównawczą, dotyczącą kształtowania się poszczególnych składników bilansu i rachunku wyników,

•    analizę struktury danych, dzięki której można ustalić oraz ocenić udział poszczególnych składników aktywów i pasywów w sumie bilansowej oraz udział poszczególnych składników rachunku wyników w wartości sprzedaży,

•    ocenę dopływu środków w zestawieniu z wydatkami w okresie realizacji kredytowanego przedsięwzięcia,

•    analizę wskaźnikową, dotyczącą płynności, rentowności i dochodowości rozwoju, sprawności operacyjnej i struktury majątku oraz kapitału firmy,

•    ocenę założeń i możliwości realizacji projektu.

W badaniu zdolności kredytowej wykorzystuje się też różne odmiany metody punktowej, w której określonym wielkościom ekonomicznym, będącym przedmiotem oceny, przypisuje się punkty. Suma punktów pozwala na zakwalifikowanie kredytobiorcy do określonej grupy ryzyka.

Poszczególne elementy oceny zdolności kiedy to wej kredytobiorcy składają się na ocenę statyczną, bazującą na bieżącej i przeszłej sytuacji ekonomiczno-finansowej (do momentu dokonywania oceny), oraz na ocenę dynamiczną, odnoszącą się do perspektyw ekonomicznych (Wiatr, 1994).

Inne metody oceny zdolności kredytowej stosuje się przy rozpatrywaniu wniosków o kredyt na cele bieżące, a inne przy wniosku o kredyt na cele rozwojowe o charakterze inwestycyjnym. Te ostatnie oceniane są zarówno z punktu widzenia kryteriów ekonomiczno-finansowych danego przedsięwzięcia, jak i jego celowości oraz realności, pozwalających na ocenę możliwości wykonania inwestycji na podstawie zaprojektowanych rozwiązań techniczno-organizacyjnych i wymogów eksploatacyjnych.

Uzyskanie pozytywnej oceny na podstawie badania zdolności kredytowej jest jednym z warunków udzielania kredytu. Bank, dążąc do ograniczenia ryzyka kredytowego, wykorzystuje również inne formy zabezpieczenia, zwiększające gwarancje zwrotu pożyczonych pieniędzy. Wynika to w szczególności z:

•    braku dostatecznego rozeznania sytuacji nowych podmiotów gospodarczych, ubiegających się po raz pierwszy o kredyt,

•    niestabilności warunków gospodarowania, co prowadzi do tego, że ocena zdolności kredytowej nie jest pewna z powodu występowania dużej ilości czynników oddziałujących na kondycję finansową kredytobiorcy.

82

.