Zarz Ryz Finans R15G0

470 Zarządzanie ryzykiem finansowym

zainteresowanie możliwościami zabezpieczania się przed ryzykiem cenowym za pomocą pozagiełdowych kontraktów swapowych. Terminy ważności takich kontraktów nie przekraczały jak dotąd pięciu lat. Transakcjami takimi są zainteresowani przede wszystkim producenci na rynku energii oraz użytkownicy na rynkach towarowych. Tam, gdzie nie pojawił się naturalny rynek dwóch stron, producenta i odbiorcy, dealer rozkłada ryzyko na rynki transakcji giełdowych, jeśli kontrakty charakteryzują się dostateczną płynnością. Wpływ transakcji pozagiełdowych na giełdy jest trudny do oceny, pewną jednak wskazówkę może w tej mierze stanowić wolumen obrotów - i tak na przykład na Giełdzie Nowojorskiej wolumen obrotów kontraktami futures na gaz ziemny w 1991 r. zwiększył się ponadtrzykrotnie, co w dużej części było spowodowane wzrostem liczby transakcji pozagiełdowych.

Instrumenty pochodne oparte na długu krajów słabiej rozwiniętych.

Ostatnio zaczynają się pojawiać instrumenty pochodne oparte na długu krajów słabiej rozwiniętych (w Ameryce Łacińskiej, Europie Wschodniej i Azji). Przedmiotem transakcji są kontrakty forward, ale przede wszystkim opcje na ten dług - na przykład opcje sprzedaży na obligacje rządowe Wenezueli wyemitowane w ramach planu Brady’ego. O ile pierwotne rynki transakcji gotówkowych pozostają stosunkowo niewielkie w porównaniu z innymi, ugruntowanymi już rynkami, o tyle wysoka zmienność cen tych papierów była czynnikiem stymulującym popyt na transakcje zabezpieczające wśród ich nabywców;²⁸ w grę wchodziła również pewna aktywność spekulacyjna. Depresja na tym rynku pod koniec 1991 r., która zbiegła się z historycznymi minimami amerykańskich stóp procentowych, doprowadziła do wzrostu liczby transakcji kontraktami forward i opcjami na dług krajów słabiej rozwiniętych. Może się nimi posłużyć na przykład amerykański menedżer funduszu chcący osiągnąć wyższą rentowność, niż mogą zapewnić instrumenty amerykańskie. Może on przerzucić się z obligacji amerykańskich na obligacje meksykańskie lub wenezuelskie emitowane w ramach planu Brady’ego, zakupując przy tym polisę ubezpieczeniową w postaci krótkoterminowych opcji sprzedaży. W chwili obecnej tylko najwięksi dealerzy uczestniczą w kreowaniu rynku instrumentów pochodnych opartych na długu krajów słabiej rozwiniętych, rynek ten jednak powinien się rozwinąć wraz z rozwojem transakcji na odpowiednich rynkach gotówkowych.

Jakie rynki pierwotne powinny jako następne w kolejności przyciągnąć uwagę podmiotów zainteresowanych instrumentami pochodnymi? Wchodzi tu w grę rynek nieruchomości - ze względu na swą wielkość oraz zmienność

²⁸ Nabywca instrumentu dłużnego wyemitowanego w kraju rozwijającym się może kupić „polisę ubezpieczeniową” określającą dolny poziom wartości obligacji; musi w tym celu nabyć opcję sprzedaży tej obligacji.