Zarz Ryz Finans R068

188 Zarządzanie ryzykiem finansowym

Na marginesie

Wartość umowna

W wypadku wielu narzędzi zarządzania ryzykiem (włączając w to kontrakty FRA oraz rozliczane w gotówce towarowe kontrakty forward) kontrakt określa pewną wartość umowną. Wartość jest umowna w tym sensie, że nigdy nie jest ona wypłacana ani realizowana w terminie wykonania kontraktu, lecz jest wykorzystywana do obliczania wielkości przepływów pieniężnych, które w tym terminie mają być wypłacone lub otrzymane. Posłużmy się przykładem:

Przypuśćmy, że zawieracie kontrakt FRA, w ramach którego macie otrzymać płatność o zmiennym oprocentowaniu w zamian za oprocentowanie stale na następujących warunkach:

Okres wykonania: 1 rok.

Wartość umowna: 1 000 000 USD. Zmienne oprocentowanie: stopa jednorocznych amerykańskich obligacji skarbowych.

Stale oprocentowanie (ustalone w chwili zawierania kontraktu): 5%.

W terminie wykonania kontraktu -czyli za rok - wielkość płatności, jaką macie otrzymać, będzie uzależniona od obowiązującej wówczas stopy oprocentowania jednorocznych amerykańskich obligacji skarbowych oraz od wartości umownej kontraktu. Przypuśćmy, że za rok oprocentowanie obligacji jednorocznych będzie równe 6%. Kwota, jaka będzie wam należna, to:

0,06 x 1 000 000 USD = 60 000 USD

Płatność, jakiej wy macie dokonać na rzecz kontrahenta, jest uzależniona od wysokości stałego oprocentowania określonego w kontrakcie oraz od wartości umownej kontraktu:

0,05 x 1 000 000 USD = 50 000 USD

Ponieważ kontrakty FRA są rozliczane w gotówce, realizowana jest tylko płatność netto. Otrzymujecie czek na 10 000 USD.

zysk = (P_t-P_q^f) x (liczba zakontraktowanych jednostek) (6.1)

I odwrotnie - kontrahent sprzedający kontrakt forward odnosi korzyść w sytuacji, gdy cena natychmiastowa w terminie realizacji kontraktu forward jest niższa od ceny wykonania; wówczas sprzedając, jest w stanie nabyć określone aktywa po niższej cenie natychmiastowej i dostarczyć je kupującemu po wyższej cenie wykonania kontraktu. Zysk sprzedającego jest następujący:

zysk = (P^F -P_T) x (liczba zakontraktowanych jednostek) (6.2)

Skoro wartość teraźniejsza netto tynkowego kontraktu forward w chwili jego zawierania jest równa zeru, to po co kontrahenci w ogóle zawierają kon-