180 Zarządzanie ryzykiem finansowym
Pożyczka
Przypuśćmy, że pożyczka została udzielona firmie na 2,5 roku i że jest to pożyczka z amortyzacją (czyli funduszem umorzeniowym). Jak widać na wykresie prezentującym przepływy pieniężne generowane przez pożyczkę, jej wartość jest realizowana przed upływem terminu wymagalności, a więc okres trwania instrumentu musi być krótszy niż 2,5 roku. Aby stwierdzić, o ile krótszy, musimy zadać następujące pytanie: Kiedy, średnio, realizowana jest wartość zaktualizowana tej pożyczki? Tabela zawiera odpowiedź na to pytanie.
(1) Czas do płatności (lata) |
(2) Przepływ pieniężny |
(3) Stopa dyskontowa |
(4) PV |
(5) Waga |
(6) Waga x czas |
0,5 |
90 |
7,50% |
88,70 |
0,22 |
0,11 |
1,0 |
90 |
8,00% |
83,33 |
0,21 |
0,21 |
1,5 |
90 |
8,25% |
79,91 |
0,20 |
0,31 |
2,0 |
90 |
8,35% |
76,66 |
0,19 |
0,38 |
2,5 |
90 |
8,50% |
73,40 |
0,18 |
0,45 |
400,00 |
1,45 |
Kolumny 1-4 zawierają informacje o odpowiednich parametrach pożyczki. W kolumnie 1 podany jest czas, w którym występuje przepływ pieniężny podany w tym samym rzędzie kolumny 2. Na podstawie stóp dyskontowych przedstawionych w kolumnie 3** oblicza się wartość teraźniejszą przepływów pieniężnych, czyli zawartość kolumny 4, a suma wartości teraźniejszej to 400 USD, czyli wartość pożyczki. Aby określić, kiedy, średnio, przypada moment realizacji wartości teraźniejszej, musimy obliczyć średni ważony okres realizacji. W kolumnie 5 przedstawiono odpowiednie wagi. Przykładowo, po upływie pól roku realizowane jest 88,70/400 = 0,22 łącznej wartości teraźniejszej instrumentu. Mnożąc obliczone wagi (kolumna 5) przez długość okresów do realizacji poszczególnych płatności, a następnie sumując iloczyny, otrzymamy średni ważony czas realizacji wartości - czyli okres trwania pożyczki, wynoszący w tym wypadku 1,45 roku ***.
Jak już stwierdziliśmy, okres trwania jest sposobem na zobrazowanie zależności pomiędzy zmianami stóp procentowych a zmianami wartości papieru wartościowego:
1 + r V
n AV
D =--x
Ar
gdzie D to okres trwania papieru wartościowego, V to wartość rynkowa papieru wartościowego, a r to stopa procentowa. Przekształcając to równanie, jesteśmy w stanie wyrazić procentową zmianę wartości papieru wartościowego w kategoriach procentowej zmiany stopy dyskontowej (1 + r) oraz okresu trwania papieru wartościowego: