P1590244

i

1

1

1

i

i

i

Zaburzenia komórek jajęwyph

k Z innych znanych zmian w f tworzenia sle torbieli wewnątrz ciania zonę go. ą i :_mogą osiągać dość znaczne wymiary, zwłaszcza u płce 7—IB cm (Żywotkow, 1952), i utrzymywać i puszczając do dojrzewania pęcherzyka. Leczenie horn daje efekty i podejmowane są próby punkcji lub oper,

Nieprawidłowości występują zarówno w komórkach niezapłodnio-nych, jak i zapłodnionych. Najczęściej spotyka się zmiany w wielkości i kształcie, jako komórki jajowe: małe albo olbrzymie, o kształcie nieregularnie owalnym lub soczewkowatym z przerwaną otoczką przejrzystą, 1 dużym ciałkiem kierunkowym albo z dużymi wodniakami (vacuole) H żółtku. Tego rodzaju nieprawidłowości są wynikiem wadliwego lub niepełnego dojrzewania oocytu, wywołanego skłonnością genetyczną lub stresem czynników środowiskowych. Częstość występowania nieprawidłowych komórek jajowych wzrasta z wiekiem samicy, a także wykazuje różnice w zależności od rasy, a nawet linii zwierząt (Braden, 1957).

Kontrola owulacji

Zmiany przebiegające w jajniku w czasie rui mogą być badane bezpośrednio w drodze omacywania przez prostnicę tylko u koni i bydła.

U bydła rozwój pęcherzyka Graafa przebiega w ciągu 1—2 dni i dla uchwycenia różnic w wielkości i konsystencji pęcherzyka konieczne jest przeprowadzenie badań co kilka godzin. Tego rodzaju badania zatem nie nadają się do praktyki,' a stosuje się je tylko wyjątkowo (w doświadczeniach).

U klaczy dojrzewanie pęcherzyka przebiega w ciągu kilku dni — moment owulacji nie jest ściśle zależny od nasilenia objawów rui i dlatego kontrola jajników, przeprowadzana w odstępach 24 godzin, a nawet 48 godzin, pozwala na obiektywne wyznaczenie czasu pokrycia lub sztucznego unasieniania. Metoda kontroli owulacji, wprowadzona przez Żywotkowa i współaut. (1936), pozwala na określenie poszczególnych stadiów dojrzałości pęcherzyka, stanu po owulacji i obecności ciałka żółtego.

W porównaniu z jajnikiem w okresie spokoju płciowego, w którym nie wyczuwa się pęcherzyka (o), I. stadium zaznacza się zmianą kształtu jajnika przez powiększenie jednego z biegunów, w którym zaczyna się rozwijać pęcherzyk (Fi). W czasie dalszego rozwoju pęcherzyk (stadium II) powiększa się i zaokrągla, a w jego jamie wyczuwa się jak gdyby słabe oznaki przelewania się płynu (F₂) przy czym wyraźniej zaznacza się rozwój bieguna jajnika. Dalszy silniejszy rozwój pęcherzyka (stadium III) powoduje zmianę kształtu całego jajnika w rodzaj gruszki, przy czym wyczuwa się wyraźnie kulisty pęcherzyk, wypełniony chełbo-cącym płynem (F₃). Osiągnięcie pełnej dojrzałości pęcherzyka, poprzedzającej o kilka godzin owulację, przejawia się dalszym powiększeniem pęcherzyka (nawet do 7 cm średnicy), wzrostem napięcia ścian, które wyczuwa się jako cienkie, i wyraźnym przelewaniem się płynu pęcherzykowego (F₄). Po owulacji w ciągu kilkunastu godzin wyczuwa

I