PB040714

226 Higiena i dobrostan zwierząt gospodarskich

Systemy wentylacji powinny być tak skonstruowane, by można byj uniknąć szkodliwych przeciągów. W warunkach klimatycznych, jakie waźają w Polsce może się okazać konieczne, aby system wentylacji był ^ posażony jednocześnie w urządzenia do ogrzewania jak i chłodzenia powję. trza. Jeżeli w pomieszczeniu stosowany jest mechaniczny system wentyl cji, to musi być sprzężony z systemem alarmowym, a pomieszczenie dodaj, kowo powinno być wyposażone w system wentylacji awaryjnej.

Tabela 5.17. Zakresy minimalnej wymiany powietrza w pomieszczeniach dla zwierząt laboratoryjnych i doświadczalnych

Zwierzęta doświadczalne	Wymiana powietrza w mTh/szt.
Zwierzęta laboratoryjne
Mysz	0,25
Szczur	-1,43
Chomik syryjski	0,70
Świnka morska	1,95
Królik	20,40
Kot	20,40
Pies	152,9
Zwierzęta doświadczalne	w m‘/h/szt.
	zima	lato
Cielęta	20	100
Krowy	90	400
Lochy, knury	20	100
Prosięta, warchlaki	8	30
Tuczniki	15	80
Owce	15	60
Kozy	15	60

Oświetlenie. Zwierzęta laboratoryjne można utrzymywać w pomieszczeniach z oświetleniem naturalnym jak i bezokiennych. Jedynie psy i koty wymagają bezwzględnie dostępu do światła naturalnego (dziennego). W pomieszczeniach pozbawionych okien niezbędne jest zapewnienie sztucznego oświetlenia, tak aby jednocześnie zaspokoić wymagania biologiczne zwierząt i stworzyć zadowalające warunki pracy dla obsługi. Wymagane jest regulowanie intensywności światła oraz zachowanie cyklu dnia i nocy. Intensywność oświetlenia w korytarzach na wysokości 1 metra nad podłogą powinna wynosić 350-450 lx, a na wysokości 2 m 700 lx. Natężenie oświetlenia w klatkach powinno wynosić max 60 lx. W przypadku zwierząt albinosów natężenie światła naturalnego i sztucznego należy dostosować do ich zwiększonej wrażliwości na ten czynnik.

W godzinach ciemności dopuszcza się stosowanie światła czerwonego natężeniu pozwalającym na wykonanie przez obsługę niezbędnych czynności. Stale należy kontrolować natężenie oświetlenia i jego cykliczność.

W budynku, w którym stosowane jest jedynie oświetlenie sztuczne należy przewidzieć możliwość oświetlenia awaryjnego, np. z generatora prądu _na wypadek przerwy w jego dostawie.

Hałas może być poważnym czynnikiem wywołującym niepokoje w pomieszczeniach przeznaczonych dla zwierząt. Pomieszczenia do przetrzymywania zwierząt oraz sale doświadczeń powinny być izolowane od źródeł silnego hałasu, w zakresie dźwięków słyszalnych oraz dźwięków o wyższych częstotliwościach, aby uniknąć zaburzeń w zachowaniu i fizjologii zwierząt. Gwałtowne hałasy mogą wprowadzić poważne zmiany funkcji organicznych. Natężenie hałasu dla zwierząt laboratoryjnych nie powinno przekraczać 60 dB, a w trakcie przeprowadzania doświadczeń 35dB.

Woda. Wszystkie zwierzęta laboratoryjne powinny mieć stały dostęp do wody pitnej. Podczas przewozu dopuszczalne jest, aby woda była podawana jako składnik paszy płynnej. Ponieważ jednak przez wodę przenoszone są mikroorganizmy, powinna ona być podawana w taki sposób, by zagrożenia zostały zmniejszone do minimum. Dwie metody są zazwyczaj stosowane: butelki lub automatyczny system pojenia.

Dla małych zwierząt, takich jak gryzonie i króliki, często używa się butelek. Kiedy używane są takie naczynia, powinny one być wykonane z tworzywa półprzeźroczystego, aby można było sprawdzić ich zawartość. Szyjki butelek powinny być wystarczająco szerokie, by umożliwić łatwe i skuteczne wyczyszczenie. Jeżeli butelka wykonana jest z plastyku, powinna być odporna na środki dezynfekujące, żrące. Kapsle, korki i przewody powinny również nadawać się do sterylizowania i łatwego czyszczenia. Wszelkie butelki i wszelkie wyposażenie powinno być demontowane, czyszczone i sterylizowane regularnie i w odpowiednich odstępach czasu. Byłoby pożądane, by za każdym razem butelki były wymieniane na czyste i wysterylizowane, zamiast być ponownie napełniane wodą w pomieszczeniach, w których przetrzymywane są zwierzęta.

Automatyczne poidła powinny być systematycznie sprawdzane i konserwowane, należałoby też regularnie kontrolować ich funkcjonowanie, aby zapobiec awariom i rozwijaniu się infekcji. Jeżeli używane są klatki o szczelnych podłogach, należy czuwać nad zminimalizowaniem ryzyka ich zalania. Zaleca się również regularne przeprowadzanie bakteriologicznego badania systemu w celu kontrolowania jakości wody.

Karma. Przy wyborze, produkcji i przygotowywaniu karmy, powinny być podjęte środki ostrożności, by uniknąć wszelkich zanieczyszczeń che-