PICT0009 (15)

14 J. Bendkowski. G. Radziejowska

1.1. Zaopatrzenie jako element łańcucha dostaw

Współczesne otoczenie wymaga od przedsiębiorstw kompleksowego i systemowego podejścia do przepływów rzeczowych i informacyjnych. Wiadomo, że przepływy surowców, materiałów, półproduktów i produktów wykraczają poza pojedyncze przedsiębiorstwo i przyczyniają się do tworzenia powiązań z innymi przedsiębiorstwami. To współdziałanie obejmuje dostawców, producentów, przedsiębiorstwa logistyczne, pośredników handlowych i klientów. Uwzględnia więc wszystkie przedsiębiorstwa uczestniczące w dostarczaniu końcowemu klientowi właściwego produktu, po właściwym koszcie, we właściwym czasie, we właściwym stanie i we właściwej ilości [6]. Obecnie uważa się, że należy uwzględnić jeszcze jedno ogniwo współpracy, mianowicie przedsiębiorstwa utylizacji i składowania odpadów. Włączenie zagadnień logistyki odpadów może przyczynić się do osiągnięcia nie tylko większej sprawności i efektywności, ale także do społecznej akceptacji.

Osiągnięcie tak dalece posuniętej integracji wymaga oczywiście zupełnie innego typu organizacji, znacznie różniącej się od powszechnie istniejącego konwencjonalnego modelu. W miarę rozwoju tej koncepcji zaczęto ją określać mianem rurociągu logistycznego lub łańcucha dostaw [6]. Można powiedzieć, że łańcuch dostaw staje się zorientowanym na procesy, zintegrowanym podejściem do zarządzania zakupami, produkcją oraz dostawami towarów i usług do klientów [14]. Z kolei J. Witkowski [22] rozszerza zakres współpracy uczestników łańcucha i definiuje łańcuch dostaw jako „współdziałające w różnych obszarach funkcjonalnych firmy wydobywcze, produkcyjne, handlowe, usługowe oraz ich klienci, między którymi przepływają strumienie produktów, informacji i środków finansowych”.

Należy zaznaczyć. Ze tak rozumiany łańcuch dostaw jest pojęciem szerszym niż łańcuch logistyczny. M. Christopher [4] uważa, że przepływy między przedsiębiorstwami z reguły nie mają charakteru liniowego, ale zachodzą między wieloma zależnymi producentami i dystrybutorami, którzy mogą być ogniwami różnych łańcuchów dostaw. Z tego względu proponuje, by termin łańcuch dostaw zdefiniować jako:

„Siećpowiązanych i współzależnych organizacji, które działając na zasadzie współpracy wspólnie kontrolują, kierują i usprawniają przepływy rzeczowe i informacyjne od dostawców do ostatecznych użytkowników" [4],

Łańcuch dostaw oparty jest zatem na integracji i koordynacji trzech typów przepływów: towarów (dóbr), informacji i pieniędzy (rys. 1.1).

dostawcy c^SproducentcShurtownicyc^detaliścico klienci

♦

*■

Przepływ towarów

Przepływ informacji

Przepływ pieniędzy

Rys. 1.1. Procesy integrujące łańcuch dostaw Źródło: [14]

Celem współpracy przedsiębiorstw - ogniw łańcucha jest osiągnięcie wysokiej efektywności poszczególnych przedsiębiorstw i ich sieci jako całości dzięki integracji i koordynacji, jak również optymalizacji wartości dodanej przez wszystkie ogniwa łańcucha do produktu oczekiwanego przez klienta [14).

Przejście od tradycyjnej logistyki do podejścia łańcuchowego miało charakter ewolu-cyjny, co przedstawiono na rys. 2.

ETAP 1

Funkcjonalna niezależność sfer działalności przedsiębiorstwa

ETAP 4 Integracja zewnętrzna

ETAP 2

Integracja

funkcjonalna

ETAP 3

Integracja

wewnętrzna

Dostawcy

Zaopatrzenie Kontrola materiałów Produkcja Sprzedaż Dystrybucja

Zarządzanie

materiałami

Wytwarzanie

/Dystrybucja

Obsługa

>

Wewnętrzny

łańcuch dostaw

Łańcuch

dostaw

Odbiorcy

Rys. 1.2. Etapy rozwoju logistyki

Źródło: opracowano na podstawie [4,6]

Charakterystycznymi cechami łańcucha dostaw [20] są:

•    partnerstwo i współpraca uczestników łańcuchów dostaw,

•    duża trwałość relacji partnerskich,

| istnienie wyraźnie dominującego ogniwa struktury organizacyjnej,

•    ustabilizowana częstotliwość i struktura dostaw,

•    orientacja na centrum dystrybucji,

•    usługi logistyczne świadczone przez wyspecjalizowanych zewnętrznych operatorów logistycznych (3PL).