Wpis/ w nawiasy wyrazów stojących po prawej stronie, numery porządkowe rzeczy wymienionych po lewej stronic, a stojących w najbliższym związku pochodzenia / wymienionymi po prawej stronie minerałami:
) Glina ) Wapień ) Ruda żelaza ) Ropa naftowa ) Marmur ) Granit
1. Rzeźba
2. Cegła
3. Mosiądz
4. Benzyna
5. Stal '
6. Gąbka
7. Lampa naftowa
8. Wapno
9. Koks
10. Nafta
Przedstawiony przykład zadania dwustronnego wyboru stanowi jego znacznie uproszczoną formę, którego podstawowymi elementami są przeważnie nazwy rzeczy, zjawisk i ludzi oraz daty. W ramach takiego zadania przyporządkować można ze sobą także złożone fakty i wydarzenia. W jednej kolumnie można np. podać kilka podstawowych funkcji związanych z określoną instytucją lub rożnymi procesami rozwojowymi, a w drugiej pewną liczbę przeróżnych konkretnych czynności jako zjawisk wtórnych spełnianych funkcji. Zadaniem ucznia w tym przypadku jest przyporządkowanie owych czynności wymienionym funkcjom (H.G. Macintosh. R.B. Morrison. 1969, s. 25). Utworzone w ten sposób kolumny rzadko kiedy pokrywają się ze sobą pod względem ilości wyróżnionych w nich elementów. Przy równej ich liczbie ostatnia para elementów przyporządkowana bywa po prostu na zasadzie eliminacji poprzednich par. Dlatego też należy raczej unikać kolumn o jednakowej liczbie elementów. W przytoczonym wyżej przykładzie z tego powodu granit nic ma żadnego odpowiednika, zaś ropa ma aż dwa odpowiedniki (benzynę i naftę). Ponadto zaleca się, aby „poszczególne przyporządkowania cechował ten sam stopień trudności i ważności” (J. Brzeziński, 1984, s. 314).
Konstruowanie zadań dwustronnego wyboru nie jest więc łatwe. Szczególną trudność sprawia znalezienie całkowitej jednorodności poszczególnych elementów w obu kolumnach, a słabą stroną tych zadań, jak zresztą i innych obiektywnych zadań testowych, jest to, że nic pozwalają odzwierciedlić w pełni rzeczywistych procesów' myślowych, jakie towarzyszą uczniom przy ich rozwiązywaniu. Toteż w gruncie rzeczy wyniki tych zadań informują bardziej o posiadanych przez ucznia wiadomościach, niż o umiejętnościach skutecznego ich wykorzystania.
Zadanie jednostronnego wyboru
Zadanie jednostronnego wyboru polega na wyliczeniu pewnej liczby słów, nazw. cytr. znaków lub zdań, czy zwrotów z prośbą o podkreślenie lub zaznaczenie w jakiś inny sposób tych spośród nich. które — w przekonaniu osoby testowanej pozostają w zgodzie z podaną instrukcją czy zaleceniem lub są odpowiedzią na postawione pytanie. Oto dwa przykłady tego rodzaju zadań testowych (za J. Pieter, 1973, s. 111 i n.):
1. Przykład / historii: Zaznacz krzyżykiem uczonych i wynalazców, poetów kółkiem, a wodzów gwiazdką:
l. |
Kopernik |
11 |
Mikołaj Rej |
2. |
Kochanowski |
12. |
Światowid |
3. |
Mickiewicz |
13. |
Krzysztof Kolumb |
4. |
Napoleon |
14. |
Jan 111 Sobieski |
5. |
Gutenberg |
15. |
Wołodyjowski |
6. |
Konarski |
16. |
Długosz |
7. |
Dante |
17. |
Magellan |
8. |
Cezar |
18. |
Śniadecki |
9. |
Aleksander Wielki |
19. |
Prometeusz |
10. |
Zeus |
20. |
Słowacki |
2. Przykład z matematyki: Przekreśl z liczb podanych te. które są drugą potęgą liczb nieparzystych:
12 |
27 |
13 |
1 |
4 |
49 |
9 |
25 |
69 |
21 |
121 |
36 |
161 |
91 |
64 |
81 |
169 |
144 |
155