Picture
5 (3)

34

1.6.7.2. Hybrydyzacja liniowa sp

Hybrydyzacji takiej podlega jeden orbital s i jeden orbital p. Obydwa orbitale zhybrydyzowane ustawiają się w przestrzeni na jednej linii prostej, czyli pod kątem 180°.

Taka hybrydyzacja występuje np. w wypadku acetylenu C\H₂, o formalnej strukturze H - C = C - H. Wiązania C - H i jedno wiązanie C - C występują na linii prostej i są typu a. natomiast pozostałe dwa wiązania pomiędzy atomami węgla to wiązania typu 7t. Są one ustawione prostopadle do linii wiązań o.

Hybrydyzacja sp jest przypisywana związkom organicznym z wiązaniem potrójnym, a także różnym związkom nieorganicznym.

I.6.7.3. Hybrydyzacja trygonalna sp², płaska

Hybrydyzacji takiej podlegają jeden orbital s i dwa orbitale p. W takich warunkach tworzy się z orbitali figura płaska, trójkąt równoboczny o kątach 120° pomiędzy wiązaniami.

Przykładem hybrydyzacji sp² może być hybrydyzacja orbitali atomowych atomów węgla związanych w etylenie C2II4. W połączeniu tym, symbolizowanym jako H₂C = CiH, wiązania C - H i jedno wiązanie C - C tworzą płaszczyznę równobocznego trójkąta, o wszystkich kątach równych 120°; są to wiązania o. Drugie wiązanie C-C jest typu n. Wiązania pomiędzy atomami węgla nie są równocennc. Wiązanie n jest ustawione prostopadle do płaszczyzny trójkąta wiązań o.

Hybrydyzację yty¹ można przedstawić schematycznie następująco:

2s²    2p²    -►    2/)' 2h^l 2//'    2/>'

stan podstawowy    stan walencyjny

(h orbital zhybtydyzowany)

Hybrydyzacja sp' jest przypisywana wielu związkom nieorganiczny ganicznym.

1.6.7.4. Hybrydyzacja tetragonalna sp'

W celu wyjaśnienia równocenności wiązań i równości kątów wiązań v nic CH, (a także w wielu innych połączeniach) można przyjąć wystąpienie dyzacji sp' atomowych orbitali 2.v i 2p, od stanu podstawowego do sianu cyjnego:

2s²    2p-

stan podstawowy    stan walencyjny

Cztery orbitale h tworzą kąt 109°28' oraz cztery równocennc wiązań śnie w metanie. W schemacie pomija się orbitale niewaleneyjne. Wią/ przedstawia się jako tetraedr, geometryczną strukturę o równych bokae lach, w środku której umieszcza się atom węgla, a przy narożach zwią/n my wodoru (Clij):

Hybrydyzację sp' przypisuje się atomom w wielu związkach nicoi nych. np. atomowi tlenu w cząsteczce wody II.-O, ułomowi azotu w czą amoniaku Nilu atomowi siarki w cząsteczce kwasu siarkowego II.S( w związkach organicznych.