Podręcznik Zaręby4

cd. tab. 9

Rodzaj obszaru chronionego	Formy udostępniania obszaru
INNE FORMY OCHRONY OKREŚLANE ODRĘBNYMI USTAWAMI. Są to np. leśne kompleksy promocyjne, czyli większe, zwarte obszary leśne utworzone do celów realizacji i promocji proekologicznej polityki leśnej kraju. Powołuje je do życia dyrektor generalny Lasów Państwowych. Znajdują się pod nadzorem regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych	Oprócz funkcji ochronnej i badawczej pełnią dodatkową rolę szkoleniową i mogą być wykorzystywane do celów turystyki edukacyjnej Na ich terenie tworzy się ścieżki dydaktyczne, ośrodki edukacji, izby leśne Pełnią ważną rolę upowszechniania zasad ekorozwoju, w tym również turystyki zrównoważonej
REZERWAT BIOSFERY. Obszar, który tylko w znikomym stopniu uległ zmianom pod wpływem działalności człowieka. Stanowi bank genów roślin i zwierząt, w którym bada się procesy ekologiczne zachodzące w całych ekosystemach. Rezerwaty biosfery są zatwierdzane przez UNESCO w ramach programu „Człowiek i środowisko" (MaB) i znajdują się pod kontrolą międzynarodową. W Polsce utworzono je na obszarach 7 parków narodowych: Babiogórskiego, Białowieskiego, Bieszczadzkiego wraz z 2 parkami krajobrazowymi, Karkonoskiego, Słowińskiego, Poleskiego i Tatrzańskiego oraz na terenie rezerwatu Jezioro Łuknajno	Formy udostępniania i infrastruktura turystyczna podporządkowane równorzędnym celom konserwatorskim, ekonomicznym oraz logistycznym (badania i edukacja) Użytkowanie w zależności od rodzaju strefy: rdzeń (strefa ochrony ścisłej, dozwolona ekoturystyka po ściśle wyznaczonych szlakach), strefa buforowa (zrównoważone formy turystyki) oraz strefa tranzytowa (przejściowa) pełniąca rolę otuliny
INNE OBSZARY CHRONIONE 0 ZNACZENIU MIĘDZYNARODOWYM. Są nimi: określane konwencjami obszary wodno-błotne chronione na mocy Konwencji Ramsarskiej, Obszary Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego (Białowieski PN), tereny należące do europejskiej sieci Natura 2000, europejskiej sieci ekologicznej ECONET i in.	Stanowią zazwyczaj, objęte już ochroną na szczeblu krajowym, parki narodowe, rezerwaty przyrody i parki krajobrazowe, stąd forma ich udostępniania jest uzależniona od formy ochrony Wpisanie ich na listę terenów ważnych na forum międzynarodowym podnosi ich rangę i atrakcyjność turystyczną, szczególnie dla turystów zagranicznych

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Ustawa z dnia 16 X 1991 r. o ochronie przyrody; Ustawa z dnia 24 VII 1998 r. o zmianie " ektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej; Ustawa z dnia 16 IV 2004 r. o ochronie przyrody oraz Agenda 21. 10 lat po Rio, Raport opracowany na zlecenie Ministra Środowiska. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa 2-202; Baranowska-Janota M._t Podstawowe założenia i zasady udostępniania przyrodniczych obszarów chronionych dla turystyki, w: Rola zarków krajobrazowych w edukacji ekologicznej i promowaniu ekoturystyki. Materiały z narady. Popradzki Park Krajobrazowy,

Piwniczna 1997.

Istotę założeń programu stanowi przekonanie, że obszary prawnie chronione będą 'pełniąc' swoje funkcje tylko pod warunkiem, jeśli ich funkcjonowanie będzie Dowiązane z rozwojem społeczno-gospodarczym i politycznym na poziomie regionu, sraju i świata. Tereny chronione jako kluczowe narzędzia ochrony bioróżnorodności nie mogą rozwijać się w oderwaniu od strategii rozwoju regionów oraz szerszej polityki władz na rzecz zrównoważonego rozwoju i zagospodarowania przestrzennego terenów, w granicach których się znajdują. Zarządzanie obszarami chronionymi musi być również zintegrowane z życiem i potrzebami miejscowej ludności oraz wszystkich mieszkańców kraju, kontynentu, świata, którzy czerpią pośrednie korzyści z istnienia i terenów prawnie chronionych. W pierwszej części dokumentu „Parki dla Życia” można przeczytać o roli, jaką przyznaje się ekoturystyce, ponieważ właśnie ona oferuje wymierne korzyści, jeśli jest rozumnie rozwijana na lub w pobliżu obszarów

59