Prawo i p k s V Konarska Wrzosek (34)

zaszła więc konieczność modyfikacji przesłanek negatywnych postępowania mandatowego przez wykluczenie zbędnej w tej okoliczności interwencji osoby trzeciej co do przedmiotu wykroczenia skarbowego (uchylono art. 137 § 2 pkt 3 k-k.s.)-

1.4. Rodzaje mandatów

mandat gotówkowy i kredytowany

Kodeks karny skarbowy przewiduje tylko dwa rodzaje mandatów, tj. mandat gotówkowy i mandat kredytowany (art. 138 § 1 k.k.s.). W wypadku wykroczenia skarbowego, stwierdzonego pod nieobecność sprawcy, ta sytuacja nie wyklucza możliwości nałożenia mandatu. Jest to bowiem możliwe po wszczęciu postępowania przygotowawczego (dochodzenia) i uprzednim wezwaniu sprawcy w celu jego przesłuchania (T. Grzegorczyk, Kodeks..., s. 562; L. Wilk, J. Zagrodnik, Kodeks..., s. 673). Na taką możliwość wskazuje także jednoznaczna treść art. 136 § 1 k.k.s. w brzmieniu nadanym mu nowelą z 2005 r., który stanowi, że wszczęcie postępowania przygotowawczego nie wyklucza możliwości nałożenia na sprawcę mandatu. Oznacza to więc, że nałożenie mandatu jest możliwe także po wcześniejszej odmowie jego przyjęcia (T. Grzegorczyk, Kodeks..., s. 562).

Regułą jest, iż wystawiany jest mandat kredytowany. Mandat karny gotówkowy ma charakter wyjątkowy i dotyczy grupy sprawców, w stosunku do których wyegzekwowanie nałożonej kary grzywmy może być bardzo utrudnione lub wręcz niemożliwie. Dlatego też jest on nakładany na rzecz osób czasowo przebywających na terytorium Polski, osób, które nie mają stałego miejsca zamieszkania lub pobytu na terenie RP oraz osób, które co prawda mają stałe miejsce pobytu lub zamieszkania w Polsce, ale które czasowa wyjeżdżają za granicę (art. 138 § 2 i 3 k.k.s.). Nałożoną karę grzywny spraw^rca uiszcza do rąk funkcjonariusza i z tą chwilą staje się on prawomocny. Wydany mandat gotów^rkowy stanowi jednocześnie pokwitowanie odbioru uiszczonej kary grzywny.

W pozostałych przypadkach wydawany jest mandat kredytowany. Staje się on prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru przez sprawcę (art. 138 § 1 pkt 2 i art. 138 § 4 k.k.s.). Mandat kredytowany powinien w^r swej treści zawierać pouczenie o konieczności uiszczenia nałożonej kary grzywny w terminie 7 dni od daty jego przyjęcia oraz o skutkach uchybienia temu terminowi, czyli potencjalnej egzekucji w trybie egzekucji administracyjnej (art. 138 § 5 i art. 187 § 2 k.k.s.). W myśl zaś § 7 ust. 5 cytowanego rozporządzenia, funkcjonariusz wydający mandat kredytowany powinien również udzielić tego pouczenia w formie ustnej. Kwota grzywny nałożona mandatem kredytowanym musi być wpłacona na rachunek właściwego organu (urząd skarbowy, urząd kontroli skarbowej, urząd celny itd., zob. § 8 i 9 ust. 2 cytowanego rozporządzenia). Uiszczona w^r ten sposób kara grzywny stanowi zawrze dochód Skarbu Państwa (art. 187 k.k.s.).

367