29
Rye. 1.5. Rodzaje chłodnio zwrotnych
a - chłodnica powietrzna, b - chłodnica Łieblga, c - chłodnica kulkowa, d - chłodnica Dimrotha, e - ohłodnica do oziębiania par, f - zabezpieczenie kolby przed wodą skraplającą się na zewnętrznej ściance chłodnicy
dzącą, a temperaturą pracy obłodnioy, tym większe występuje naprężenie w szkle i w związku z tym większe prawdopodobieństwo pęknięcia ohłodnicy. Najprostszą chłodnicą wodną jest ohłodnica Liebiga, która jest rurką z zewnętrznym płaszozem wodnym (rys. I.5b). Wydajność tego typu ohłodnicy jest niewielka z uwagi na małą powierzchnię chłodzenia.' Bardziej wydajnymi są popularne chłodnice kulkowe o znacznie zwiększonej powierzchni chłodzenia (rys. I.5c). 0 wiele bardziej wydajne od chłodnic z zewnętrznym płaszozem wodnym są chłodnice z wewnętrznym przepływem wody, z których najpopularniejszą jest chłodnica Dimrotha (rys. I.5<J). Chłodnica Dimrotha nadaje się szczególnie dobrze do skraplania pary wodnej i par niskowrzą-cych rozpuszczalników organicznych. Do szczególnie intensywnej wymiany ciepła stosuje się chłodnice z podwójnym płaszczem chłodzącym. Inne liczne typy stosowanych zwrotnych chłodnic wodnych są zasadniczo modyfikacjami typów omówionych powyżej. Jeżeli zachodzi konieczność oziębienia par poniżej temperatury pokojowej, stosuje się typ chłodnicy zwrotnej, której płaszcz można wypeiuiaó odpowiednio dobraną mieszaniną oziębiającą (rys. I.5e).
Stosowanie łaźni wodnej do ogrzewania kolby zaopatrzonej w chłodnicę zwrotną chłodzoną wodą (szczególnie z zewnętrznym płaszozem wodnym) powoduje, że na zewnętrznej ściance ohłodnicy skrapla się woda, która może dostać się do wnętrza kolby. Aby temu zapobiec, należy zabezpieczyć kolbę przed dostępem wody przez założenia, np. kapturka z bibuły na dolną część chłodnicy (rys. I.5f).