PrepOrg cz I9

- 83

ciśnienia słupa rtęci w tym ramieniu dodaje się prężność par wody. Manometr taki wskaże więc ciśnienie o kilka do kilkunastu hPa (mm Hg)niższeod rzeczywistego.

Do pomiarów ciśnienia niższego niż kilka hPa (kilka mm Hg) stosuje się różne typy manometrów pracujące na zasadzie sprężenia ciężarem słupa rtęci pewnej objętości gazu znajdującego się w aparaturze, a następnie zmierzenia objętości tego gazu. Oczywiście, im niższe jest początkowe ciśniecie gazu, tym do mniejszej objętości daje on się sprężyć. Najbardziej znanym typem manometru, działającym na tej zasadzie, jest manometr Mc Leoda, jednakże w laboratoriach chemicznych używa się najczęściej, działającego na tej samej zasadzie, obrotowego manometru Gaedago (rys.II.24). Jeżeliniewy-

Rys. 11.24. Obrotowy manometr Gaedego

a - rurka łącząca z aparaturą, wokół której dokonuje się obrotu manometru, b - manometr typu Mo Leoda do pomiarów w zakresie 1,3 - 520 Pa (0,01 -- 4,0 mm Hg), c - manometr o zakresie 2-65 HPa (2*50 mm Hg), d - zbior-i    niczek rtęci

Lonuje się pomiaru, manometr znajduje się w położeniu przedstawionym na rysunku 11.244. Obracając manometr zgodnie z ruchem wskazówek zegara o ponad 90° napełnia się rtęcią zamknięte ramię u-rurki. Jeżeli ustawi się następnie u-rurkę dokładnie pionowo, można odczytać ciśnienie w aparaturze W zakresie 2,6-65 bPa (2-50 mm Hg). Ja część manometru Gaedego działa jak zwykły manometr rtęciowy. Jeżeli wychodząc z położenia przedstawionego na rysunku II.24A manometr ostrożnie obróci się o 90⁹ w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, rtęó zamknie zbiorniczek "b" i spręży swoim ciężarem zawarty w nim gaz. Na skali znajdującej się na zawężonej "części zbiorniczka odczytać można ciśnienie w aparaturze. Za pomocą tej jczęści manometru można mierzyć ciśnienie w zakresie 1,3 - 520 Pa (0,01-4 jnm Hg).

I